Arnhemkunde Basiscursus, deel 2

Inhoud van de cursus:

Bijeenkomst 2 begint in 1543, toen het gewest Gelre werd ingevoegd in het Habsburgse Rijk.
In Arnhem werd een nieuw, uit Holland afkomstig ambtenarenapparaat gehuisvest. Hierdoor werden de banden met Holland versterkt met als gevolg dat Gelre, bij het uitbreken van de Opstand in 1568, de kant van de opstandelingen koos.
Onder leiding van Johannes Fontanus kwam er in de stad een zeer orthodoxe vorm van Protestantisme.
Omdat Arnhem lange tijd de enige Staatse stad was in een voornamelijk door Spanje beheerst gewest, kwam de economische positie van Arnhem sterk onder druk te staan. Na de vrede van Münster leefde Arnhem economisch weer op, maar het bestuur van de stad kwam in handen van een kleine groep regenten.
De opstand die daar rond 1702 over uitbrak, was het begin van een gespannen verhouding tussen burgers en regenten die de hele eeuw zou voortduren. Uiteindelijk trokken de burgers in 1795, geholpen door de Fransen, aan het langste eind.
Na de Franse tijd kreeg Arnhem, inmiddels hoofdstad van de provincie Gelderland, toestemming om de muren rond de stad af te breken. Met de aanleg van de singels en het Spijkerkwartier bouwde Arnhem in eerste instantie voor de rijken. Armen woonden in krottenwijken waar cholera-epidemieën vrij spel hadden.
Aan het einde van de negentiende eeuw beloonde de sociaal-liberale stad zichzelf nog met muziektempels en landgoederen, maar al snel veranderde het stedelijk beleid ten gunste van industriële expansie en voorzieningen voor de lagere klassen, zoals arbeiderswijken, zwembaden en een voetbalstadion.

Onderwerpen die daarbij aan de orde komen

Beeldenstorm
Slechten stadsmuren
Bastions; waren de vestingwerken eigenlijk van nut?
Menno van Coehoorn
Het Nieuwe werk
Stadsuitbreiding
Bourgondische tijd
Burgerschap
19e eeuw

Suggestie voor een route voor de wandeling

Algemeen: in de wandeling bekijken en bespreken we de plekken waar de onderwerpen uit de lezing ervaren kunnen worden.