Gilde-Encyclopedie

Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen

Je bent hier: Startpagina » stadstheater
Spoor: • boulevard_160-162 • velperbinnensingel_2b_en_3 • burgerweeshuis • dullert
stadstheater

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Volgende revisie 		Vorige revisie
stadstheater [2020/09/12 15:29]
wim aangemaakt 		stadstheater [2023/10/30 09:08] (huidige)
Regel 1: Regel 1:
 ====== Stadstheater Arnhem ====== ====== Stadstheater Arnhem ======
-**voorheen de Schouwburg** +**Velperbinnensingel 10** \\ 
-**Velperbinnensingel 10**  +Het gebouw is een ontwerp van <autott plain> <content> Frederik M.A. Brons </content> <tip> Frederik Brons (1897 – 1944) was een bouwkundig medewerker van gemeentewerken. Hij won de door het gemeentebestuur uitgeschreven prijsvraag. Nadat hij had gewonnen, ging hij verder als zelfstandig architect. </tip> </autott> en stamt uit 1937.\\
-Het gebouw is een ontwerp van <autott plain> <content> Frederik M.A. Brons </content> <tip> Frederik Brons (1897 – 1944) was een bouwkundig medewerker van gemeentewerken; nadat hij met dit ontwerp de uitgeschreven prijsvraag had gewonnen, ging hij verder als zelfstandig architect. </tip> </autott> en stamt uit 1937.\\+
 Het is een compact functionalistisch gebouw in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid met elementen van de Haagse School. Het is een compact functionalistisch gebouw in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid met elementen van de Haagse School.
 ===== Wat is er te zien? ===== ===== Wat is er te zien? =====
Regel 13: Regel 12:
 Het middendeel heeft vijf langgerekte glas-in-loodramen, verdiept aangebracht tussen naar voren springende natuurstenen kozijnen en doorlopend over de volle hoogte van het gebouw.\\  Het middendeel heeft vijf langgerekte glas-in-loodramen, verdiept aangebracht tussen naar voren springende natuurstenen kozijnen en doorlopend over de volle hoogte van het gebouw.\\ 
  
-Fantasie is het natuurstenen reliëf aan de gevel. Het is van Gijs Jacobs van den Hof en verbeeldt de godin van de liefde en de schoonheid, Aphrodite (Venus).\\+Het natuurstenen reliëf aan de gevel heet "Fantasie". Het is een werk van [[jacobs_van_den_hof|Gijs Jacobs van den Hof]] en verbeeldt de godin van de liefde en de schoonheid, Aphrodite (Venus).\\
  
 Langs het gehele gebouw met een plat dak is een overstekende dakrand aangebracht.\\ Langs het gehele gebouw met een plat dak is een overstekende dakrand aangebracht.\\
Regel 21: Regel 20:
 Martha Graham was een bekende Amerikaanse danseres en choreografe. Zij ontwikkelde de Grahamtechniek die uitgaat van het ritme van de ademhaling. Martha Graham was een bekende Amerikaanse danseres en choreografe. Zij ontwikkelde de Grahamtechniek die uitgaat van het ritme van de ademhaling.
  
-Aan de voorkant rechts bij de Schouwburg staat een kunstwerk, ‘Dans om het gouden kalf’ van de beeldhouwster Fri Heil (1894-1983). Zij was een leerlinge van Gijs Jacobs van den Hof. Het gaat over een Bijbelse vertelling waarin het volk van Mozes tijdens zijn afwezigheid een gouden kalf maakte en aanbad.+Aan de voorkant rechts bij de Schouwburg staat een kunstwerk, [[dans_om_het_gouden_kalf|‘Dans om het gouden kalf']].
  
-===== Binnen =====+==== Binnen ====
 De grote zaal is opvallend hoog, hetgeen een direct gevolg is van het compacte ontwerp: om het oppervlak klein te houden werd de hoogte gezocht.\\ De grote zaal is opvallend hoog, hetgeen een direct gevolg is van het compacte ontwerp: om het oppervlak klein te houden werd de hoogte gezocht.\\
 De zaal is voorzien van een orkestbak, zijloges, baignoires en twee relatief steile balkons.\\ De zaal is voorzien van een orkestbak, zijloges, baignoires en twee relatief steile balkons.\\
Regel 35: Regel 34:
 Aan weerszijden van de toneeltoren bevinden zich identieke aanbouwen voor kleedkamers, sanitair en werkruimten.\\ Aan weerszijden van de toneeltoren bevinden zich identieke aanbouwen voor kleedkamers, sanitair en werkruimten.\\
  
-In de publieksruimte beneden staat een buste van Ton Wiggers, gemaakt door Natasja van den Eng. Ton Wiuggers richtte in 1971 samen met Hans Focking het dansgezelschap Introdans op.\\+In de publieksruimte beneden staat een buste van Ton Wiggers, gemaakt door Natasja van den Eng. Ton Wiggers richtte in 1971 samen met Hans Focking het dansgezelschap Introdans op.\\
  
 In de foyer boven zijn bijzondere en fraaie, geëtste glasdecoraties te zien, gemaakt door Wim Wagemans. Ook van buitenaf zijn ze boven de entree goed zichtbaar.\\ In de foyer boven zijn bijzondere en fraaie, geëtste glasdecoraties te zien, gemaakt door Wim Wagemans. Ook van buitenaf zijn ze boven de entree goed zichtbaar.\\
Regel 43: Regel 42:
 De huidige schouwburg is de derde in Arnhem. De huidige schouwburg is de derde in Arnhem.
  
-Van 1791 tot 1865 diende de voormalige kapel van het Sint Catharina Gasthuis in de Bakkerstraat als theaterzaal. In de zaal, bekend als ‘de Komedie’ werden vooral ‘comedies’ opgevoerd. De bovenverdieping werd vanaf 1808 als concertzaal gebruikt. Deze bovenzaal droeg de bijnaam ‘de Wip’ vanwege de meedeinende vloer als er gedanst werd.+Van 1791 tot 1865 diende de voormalige kapel van het Sint Catharinae Gasthuis in de Bakkerstraat als theaterzaal.\\ 
 +Het gebouw, gebouwd in 1299, was opmerkelijk hoog, langwerpig vierkant in gotische stijl. Het bevond zich aan de oostzijde van de Bakkerstraat tussen de Pastoorstraat (voorheen Pastoorsteeg) en de Boerenstraat. Achtereenvolgens werd het gebruikt als gasthuiskerk, turfmagazijn, stadswaag (de Oude Komedie werd daardoor in de volksmond ook wel Oude Waag genoemd), school, kazerne, sociëteit, vrijmetselaarsloge, tentoonstelling- en vergaderlokaal, terwijl het ook lang het middelpunt van het Arnhemse amateurtoneel was.\\ 
 +In de zaal, bekend als ‘de Komedie’ werden vooral ‘comedies’ opgevoerd. De bovenverdieping werd vanaf 1808 als concertzaal gebruikt. Deze bovenzaal droeg de bijnaam ‘de Wip’ vanwege de meedeinende vloer als er gedanst werd.
  
 Op 28 maart 1864 werd aan het Koningsplein begonnen met de bouw van een nieuwe schouwburg. Het ontwerp is van gemeentearchitect F.W. van Gendt en op 9 november 1865 werd de eerste voorstelling gegeven.  Op 28 maart 1864 werd aan het Koningsplein begonnen met de bouw van een nieuwe schouwburg. Het ontwerp is van gemeentearchitect F.W. van Gendt en op 9 november 1865 werd de eerste voorstelling gegeven. 
-Het ontwerp van Van Gendt trok landelijk de aandacht en kreeg veel waardering van uitvoerenden en publiek. In Groningen is een identieke schouwburg gebouwd. +Het ontwerp van Van Gendt trok landelijk de aandacht en kreeg veel waardering van uitvoerenden en publiek. De nieuwe schouwburg werd dan ook bespeeld door vrijwel alle belangrijke toneelgroepen die Nederland toen kende. Het toneel veranderde overigens duidelijk van 'spektakel' naar serieuze kunstproductie, maar dan toch wel vooral voor de stedelijke en regionale elite.\\ 
 +In Groningen is een identieke schouwburg gebouwd.\\
 Dit gebouw is op 27 december 1934 tot de grond toe afgebrand. Dit gebouw is op 27 december 1934 tot de grond toe afgebrand.
-Open gasbranders verlichtten het toneel. Aan maatregelen voor veiligheid werd nauwelijks iets gedaan. Of dat eraan heeft bijgedragen is onbekend.  +Open gasbranders verlichtten het toneel. Aan maatregelen voor veiligheid werd nauwelijks iets gedaan. Of dat eraan heeft bijgedragen is onbekend.\\ 
-In de pers is er destijds heel veel aandacht aan deze brand besteed. Dit is een deel van het artikel in de Telegraaf van 29 december 1934.+Verschillende toneelgezelschappen uit het hele land stuurden telegrammen waarin deelneming tot uiting werd gebracht met 'het groote verlies van den mooien, prettigen, goed geoutilleerden Schouwburg, die men had leeren waardeeren' (uit: Het Nieuws van den Dag). 
 +Ook verder is er in de pers destijds heel veel aandacht aan deze brand besteed. Dit is een deel van het artikel in de Telegraaf van 29 december 1934. 
 {{ :schouwburg_brand_telegraaf.jpg?300 |}} {{ :schouwburg_brand_telegraaf.jpg?300 |}}
- 
  
 Op 2 januari 1937 startte daarna de bouw van de nieuwe schouwburg; op 19 oktober 1938 werd hij geopend door burgemeester H.P.J. Bloemers. Bij die gelegenheid werd het toneelstuk ‘Don Carlos’ van Friedrich Schiller opgevoerd door het Nederlandsch Tooneel met Albert van Dalsum in de hoofdrol. Op 2 januari 1937 startte daarna de bouw van de nieuwe schouwburg; op 19 oktober 1938 werd hij geopend door burgemeester H.P.J. Bloemers. Bij die gelegenheid werd het toneelstuk ‘Don Carlos’ van Friedrich Schiller opgevoerd door het Nederlandsch Tooneel met Albert van Dalsum in de hoofdrol.
 === Prijsvraag === === Prijsvraag ===
-Na de brand van de vorige schouwburg schreef het gemeentebestuur een prijsvraag uit voor het ontwerp van een nieuwe schouwburg. De jury bestond uit landelijk bekende architecten: M.J. Grandpré Molière (hoogleraar aan de Technische Hogeschool in Delft en de grondlegger van de ‘Delftse School’, een traditionalistische architectuurstroming), J. de Bie Leuveling Tjeenk en P. Vorkink.\\  +Na de brand van de vorige schouwburg had het gemeentebestuur een prijsvraag uitgeschreven voor het ontwerp van een nieuwe schouwburg. De jury bestond uit landelijk bekende architecten: M.J. Grandpré Molière (hoogleraar aan de Technische Hogeschool in Delft en de grondlegger van de ‘Delftse School’, een traditionalistische architectuurstroming), J. de Bie Leuveling Tjeenk en P. Vorkink.\\  
-=== De naam van het ontwerp === +Brons was dus de winnaar van deze prijsvraag, met een ontwerp dat hij de naam ‘Feniks’ gaf. Naar de vogel uit de Griekse mythologie die uit zijn eigen as herrees, een passende naam dus. 
-Brons noemde zijn ontwerp ‘Feniks’. Naar de vogel uit de Griekse mythologie die uit zijn eigen as herrees, een passende naam dus. +
 === De architectuurstijl === === De architectuurstijl ===
 Het gebouw doet denken aan de moderne architectuur in die dagen in de trant van Willem Dudok. De symmetrische, classicistische opzet met aandacht voor ornamenten is daarentegen weer traditioneel.  Het gebouw doet denken aan de moderne architectuur in die dagen in de trant van Willem Dudok. De symmetrische, classicistische opzet met aandacht voor ornamenten is daarentegen weer traditioneel. 
Regel 66: Regel 68:
 === Het tragische einde van het leven van Brons === === Het tragische einde van het leven van Brons ===
 Na zware beschadiging van zijn gebouw in september 1944 en later bij gevechten om de Rijnbrug, ging architect Brons de schade opnemen. Hij werd toen gedood door vallend puin. Na zware beschadiging van zijn gebouw in september 1944 en later bij gevechten om de Rijnbrug, ging architect Brons de schade opnemen. Hij werd toen gedood door vallend puin.
 +=== Toneel in Arnhem ===
 +Arnhem kent een bijzonder verleden op het terrein van de toneelkunst. Al in de 18e en eerste helft van de 19e eeuw trok Arnhem de aandacht door initiatieven op dit gebied. De bloeitijd ligt vooral in de tweede helft van de 19e eeuw, al speelt Arnhem ook sindsdien wel degelijk een rol in het Nederlandse bestel.\\
 +In het [[http://arnhemshistorischtijdschrift.rozet.nl/Books/mp-pdf-bestanden/JRG30-2.pdf|arnhems Historisch tijdschrift ]]is daarover een reeks van 6 artikelen verschenen.
 +
 +
 === De schouwburg in de Tweede Wereldoorlog === === De schouwburg in de Tweede Wereldoorlog ===
 Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef de schouwburg open voor voorstellingen voor de Duitse Wehrmacht.\\ Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef de schouwburg open voor voorstellingen voor de Duitse Wehrmacht.\\
stadstheater.1599917382.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2023/10/30 09:04 (Externe bewerking)

Paginahulpmiddelen

Tenzij anders vermeld valt de inhoud van deze wiki onder de volgende licentie: CC Attribution-Share Alike 4.0 International
CC Attribution-Share Alike 4.0 International Donate Powered by PHP Valid HTML5 Valid CSS Driven by DokuWiki