Gilde-Encyclopedie

Het predicaat “Hofleverancier” is een van de oudste koninklijke onderscheidingen van Nederland.
De naam van het recht tot het voeren van het Koninklijk wapen, luidt “Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier”.
Varianten hierop of andere aanduidingen mogen niet worden gebruikt.

Toekenning van het recht kan alleen gebeuren door de regerend vorst of vorstin. Andere leden van het Koninklijk Huis zullen het recht tot het voeren van hun persoonlijk wapen met de titel hofleverancier niet verlenen.

Hij is bestemd voor 'kleine en middelgrote ondernemingen die een zeer belangrijke plaats innemen in hun regio en daarnaast minimaal honderd jaar bestaan'.
Hij wordt niet toegekend aan een persoon, maar aan een onderneming

Om voor toekenning van het recht tot het voeren van het predicaat in aanmerking te komen moet de onderneming ten minste 100 jaar hebben bestaan. Daarnaast heeft het de voorkeur dat de onderneming handelt onder dezelfde naam sinds de oprichting.
In haar bedrijfstak dient de onderneming tenminste in de regio rond haar plaats van vestiging een eerste of een duidelijk vooraanstaande plaats in te nemen.
En de onderneming moet de Nederlandse identiteit hebben.
De bestuurders en het bedrijf zelf moeten van onbesproken gedrag zijn en over de ontstaansgeschiedenis van het bedrijf mogen geen onduidelijkheden bestaan.
Bovendien geldt deze voorwaarde:
“Wanneer de Koning bereid is het Recht tot het voeren van het Predicaat toe te kennen, wordt de onderneming verzocht zich te verbinden aan de ‘Bepalingen betreffende het Predicaat Hofleverancier’. De belangrijkste verplichting is dat de gerechtigde alles zal nalaten wat zijn reputatie zal schaden.”
Anders dan soms gedacht betekent dit niet per se dat de bedrijven ook goederen leveren aan het koningshuis. Een zakelijke band met het Koninklijk Huis is geen selectiecriterium.

De onderscheiding wordt toegekend voor een periode van maximaal 25 jaar. Na die periode moet de gerechtigde onderneming verlenging aanvragen.

Koning Willem I heeft deze onderscheiding in 1815 ingevoerd. Maar ook diens voorganger, koning Lodewijk Napoleon Bonaparte, verleende de titel ‘koopman des konings’ al aan ondernemers die aan het koningshuis leverden.
Koning Willem I verleende het Predicaat geregeld, maar er werd niet deugdelijk bijgehouden welke bedrijven zich precies Hofleverancier mochten noemen. In 1850 liet de koning daarom een advertentie in de Staatscourant plaatsen waarin…
“alle Fabrikanten, Winkeliers of andere Personen geregtigd tot het voeren van het Koninklijk Wapen, worden uitgenodigd, hunne bewijzen als zoodanig vóór de 15den November aanstaande, met opgave hunner woonplaatsen, aan de Hof-Commissie op te zenden”.
De koning stelde hierna orde op zaken. Oude brevetten liet hij vernietigen en vervolgens werden er nieuwe brevetten verleend aan de bedrijven die op de advertentie hadden gereageerd.
Onder koningin Beatrix werd het stelsel in 1987 herzien. Er kwam een nieuw wapenschild met een moderne versie van het Koninklijk Wapen en sindsdien heeft alleen het Staatshoofd het recht om het Predicaat Hofleverancier te verlenen.

In Arnhem zijn dit de Hofleveranciers:
Slagerij Evers (sinds 1966)
Robbers en van den Hoogen (sinds 1992)
The Music House Scharrenberg (sinds 2018)
Holsboer Optometrie (sinds 2018)
Bakkerij Hilvers (sinds 2019)

Bedrijven die nu niet meer bestaan maar ook Hofleverancier zijn geweest:
Flipse schoenen
Noack Delicatessen
Zeeman's Goud, Zilver en Juwelenhandel B.V.

Bedrijven met Arnhemse roots
Champion Biljarts B.V., nu in Huissen
Melis BV. Intern. -Transport, nu in Duiven
Veth Arnhem BV, Carrosseriefabriek, nu in Duiven

De burgemeester reikt steeds de onderscheiding uit. Hij draagt dan – uiteraard – de ambtsketen. Aan die ambtsketen hangt een penning met aan een kant het wapen van de gemeente en aan de andere kant het wapen van het koninkrijk.
De kant met het wapen van de gemeente wordt zichtbaar gedragen wanneer de burgemeester de gemeente vertegenwoordigt of de raad voorzit; vertegenwoordigt de burgemeester het rijk, bijvoorbeeld bij het uitreiken van koninklijke onderscheidingen, maar ook bij het uitreiken van het predicaat Hofleverancier, dan wordt het rijkswapen getoond.