Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


arnhemse_lekkernijen

Arnhemse lekkernijen

Arnhemse balletjes

Het recept voor deze lekkernij stamt uit 1840. Tegenwoordig zijn ze alleen nog te koop in het Openluchtmuseum.

Arnhem voor eeuwig

Deze aflevering van “Arnhem voor eeuwig” gaat over een oorlog die van de jaren 20 tot de jaren 60 van de vorige eeuw rondom de Arnhemse balletjes heeft gewoed: De balletjesoorlog.
De winkels waar deze oorlog woedde, waren gevestigd aan de Grote Oord.

Arnhemse meisjes

Het verhaal van de Arnhemse meisjes begint in 1829 toen bakker Hagdorn (chef-bakker bij Bakkerij Van Zalinge op de Grote Oord) omstreeks de geboortedag van zijn dochter (een echt Arnhems meisje) het allereerste Arnhemse meisje bakte. Op zoek naar iets, dat het goed zou doen op feesten en partijen, bakte hij een koekje van fijn gerezen gistdeeg, dat de vorm had van een miniatuur schoenzool. Het was een knapperig, enigszins gebold pittig koekje, dat hij rijk met suiker bestrooide. Arnhemse meisjes gaan, vaak verpakt in rode en blauwe trommels met historische Arnhemse afbeeldingen of in dozen als trolleybussen, de hele wereld over.

Het maken van het koekje

Het proces om het orginele koekje te maken is redelijk complex en bewerkelijk. De persing, de manier waarop de suiker in het deeg wordt gedrukt, luistert nauw. De koekjes moeten slank zijn, bolling is niet gewenst. Ook het weer, de juiste druk van de wals, de grofheid van de suiker, de temperatuur en de vochtigheidsgraad in de bakkerij moeten optimaal zijn. Verder is ook de kwaliteit van de hooiboter van belang.
Er is veel namaak op de markt, vaak met een eenvoudiger receptuur (even snel van bladerdeeg).

Roald Dahl verklapt het geheim

De details van het recept zijn geheim. In grote lijnen is het wel bekend, mede door deze gebeurtenis:
Schrijver Roald Dahl was in de jaren tachtig op bezoek bij de Arnhemse Kinderboekenwinkel om zijn boeken te signeren. Tijdens het signeren kreeg hij een kop koffie met een koekje erbij. Volgens Dahl was het het lekkerste koekje dat hij ooit gegeten had. De eigenaar vertelde dat het het Arnhemse Meisje was en dat hij de koekjes bij de ‘officiële Arnhemse Meisjesbakker’ (Bakker Van Asselt, Arnoudstraat) kocht. Roald Dahl bezocht de bakker en vroeg het recept. In eerste instantie weigerde de bakker dat te geven. Het was een eeuwenoud, vooral geheim recept dat al jaren in de familie was. Maar ja, dit was de beroemde Roald Dahl… De bakker ging overstag en schreef het recept op. Wat de bakker niet wist, was dat Roald op dat moment werkte aan Roald Dahls Revolting Recipes, waarin ook het recept voor Arnhemse Meisjes terechtkwam. Dat kookboek is postuum uitgegeven. Dahl schrijft uitgebreid over Arnhem biscuits als de lekkerste koekjes ter wereld.

De bakker

De firma Van Zalinge floreerde mede dankzij het Meisje. Banketbakkers door heel Nederland voegden het toe aan hun repertoire. Het werd echter vaak een ander koekje: dikker, boller en gemaakt van bladerdeeg.

Zoon Everard Hagdorn volgde zijn vader op in de bakkerij en nam in 1907 het bedrijf over. In de loop van de tijd bakten opeenvolgende generaties Hagdorn volgens het recept van overgrootvader Arnhemse Meisjes.
In 1925/26 werd het oude pand gesloopt en herbouwd. In 1934 kwam Everards zoon August in het bedrijf, dat nog datzelfde jaar een geheel nieuw interieur kreeg. In 1972 namen de beide kinderen van August, Albert en Guusta de zaak over, mét de Arnhemse meisjes.

Een aantal jaren (tot 2019) is de zaak (inmiddels banketbakkerij Van Asselt) eigendom geweest van de familie Jurjus. Nu zijn het recept, de licentie en de machine waarmee de koekjes worden gemaakt in handen van Bakker Hilvers, die de traditie van de Arnhemse meisjes voortzet. Henk Jurjus bakt twee dagen per week bij Hilvers de koekjes.

arnhemse_lekkernijen.txt · Laatst gewijzigd: 2023/10/30 09:08 (Externe bewerking)