De Rijn komt bij Spijk ons land binnen. Hij is daar nog een ongedeelde rivier maar splitst zich daarna op verschillende plaatsen in verschillende takken.

Bij Pannerden deelt de Rijn zich in twee takken:
• de Waal, de grootste tak die ruwweg twee derde van de afvoer neemt
• het Pannerdens kanaal, dat een derde van de afvoer krijgt.

Het Pannerdens kanaal is een in 1707 gegraven verkorting van de rivier tussen Pannerden en het gemaal Candia bij Westervoort, de uitmonding van de Oude Rijn. Tussen Lobith en Candia bevindt zich het gebied van de Rijnstrangen, de loop van de rivier vóór 1707.
Voorbij Candia heet de rivier weer Rijn of Nederrijn.

Bij de IJsselkop op de grens van Westervoort, Lingewaard (Huissen) en Arnhem splitst de Rijn zich in:
• Rijn
• IJssel.
De gemeentegrenzen liggen bij deze splitsing midden in de rivier.

Van oudsher was de verdeling van het water (ongeveer):
• Waal 67%
• Rijn 22%
• IJssel 11%.
Omdat in de zomer de waterstanden in de Rijn en de IJssel erg laag waren, is de Rijn gekanaliseerd. Drie stuwen zorgen er sinds 1970 voor dat de waterstanden in de Rijn en de IJssel hoger zijn en dat er minder water door de Rijn en meer water door de IJssel vloeit. Dat laatste is nodig voor de vulling van het IJsselmeer in de zomer. Door de stuwen is de waterverdeling sterk gewijzigd. Als ze gesloten zijn, gaat er tweemaal zoveel door de IJssel als vroeger en net zoveel minder door de Rijn. Bij hoogwater worden de stuwen geopend en dan is weer de oorspronkelijke verdeling geldig.

De gemiddelde afvoer van de Rijn bij Lobith bedraagt 2220 m3 per seconde.
De maximaal gemeten afvoer was 12.300 m3 per seconde in 1926. In 1995 was de maximale afvoer iets lager. Toen werden uit veiligheidsoverwegingen 200.000 mensen geëvacueerd in het gebied tussen Rijn en Waal.
De laagste bij Lobith gemeten afvoer was 575 m3 per seconde in 1929.
Het verschil tussen laagste en hoogste afvoer is dus een factor 20.

Tussen 2005 en 2020 is het programma Ruimte voor de Rivier uitgevoerd en is de Rijn geschikt gemaakt voor een maatgevende afvoerplugin-autotooltip__plain plugin-autotooltip_big Maatgevende afvoer is de afvoer die door de ontwerpers gebruikt wordt om constructies veilig te ontwerpen. van 16.000 m3 per seconde.

De gemiddelde waterstand bij de Sabelspoort ligt op 8,23 meter boven NAP.
De rivierbodem ligt ruim vier meter lager.
De lage kade ligt ongeveer 2,5 meter boven de gemiddelde waterstand.
De hoge kade ligt daar nog weer drie meter boven.

De hoogste waterstand, in 1926, was 13,48 meter boven NAP. Dat was 30 centimeter onder het peil van de Rijnkade. Zonder Rijnkade zou in 1926 (en in 1995) de Markt bijna een meter onder water hebben gestaan.
De laagst bekende waterstand was in 1947 met 5,84 meter boven NAP. Door de Rijnkanalisatie zal zo’n lage stand (bijna vijf meter onder de lage kade!) nu niet meer voorkomen.

Inmiddels is een muurtje van 50 centimeter op de Rijnkade gezet dat ervoor zorgt dat de kade niet overstroomt bij nog hogere waterstanden. Op dit moment (2024) wordt de Rijnkade weer verder versterkt door het Waterschap Rijn-IJssel.

Aan de zuidelijke oever ligt de kruin van de dijk hoger, voldoende voor de maatgevende afvoer van 16.000 m3 per seconde bij Lobith.

In vroeger tijden heeft de rivier zowel noordelijker als zuidelijker gestroomd.
Noordelijker zijn langs de Oeverstraat rivierafzettingen gevonden uit de veertiende eeuw.
Zuidelijker zijn de takken duidelijker herkenbaar:
• de Malburgse Wetering direct naast de Huissensedijk
• de Zeeg, midden door de Malburgse polder.

De loop van de rivier zoals wij die nu kennen is te danken aan Karel van Gelre, die de rivier liet vergraven zodat die langs de stad liep (1530-1535). De reden was dat Karel zo gemakkelijker tol kon heffen. Het heeft Arnhem in ieder geval de nodige handel gebracht.

De naam Weerdjes duidt erop dat er tussen de rivier en de oude stadsmuur uiterwaardenplugin-autotooltip__plain plugin-autotooltip_big Uiterwaarden is het gebied tussen de dijk en het zomerbed van de rivier. Het winterbed is van dijk tot dijk. lagen.