Een metselverband is een systeem, een ordening waarin bij het metselen van een muur de stenen worden gelegd met als doel zowel een sterke als ook een aantrekkelijk ogende muur te krijgen.

Enkele bekende verbanden zijn:

Bij het halfsteensverband verspringen de verticale voegen (stootvoegen) met de helft van de baksteen lengte. Het geheel bestaat vrijwel alleen maar uit lagen met strekken.
Dit verband geeft een rustig beeld aan de gevel met een gering materiaalverlies.

Een variant op het halfsteensverband is het klezorenverband waar de bakstenen met een kwart van de steenlengte verspringen. De lagen bakstenen overlappen elkaar met een steenlengte van ¾ steen. Bij klezorenverband wordt onderscheid gemaakt tussen klezorenverband met vallende tand (links of rechts) of staande tand.
Op het plaatje is klezorenverband met staande tand en met vallende tand te zien. Bij een staande tand verspringen de lagen een klezoorlengte en verspringt die om de andere laag weer terug. Bij een vallende tand verspringten de lagen steeds in één richting, naar links of naar rechts.

Het staand verband bestaat uit om-en-om afwisselend strekkenlagen met koppenlagen. De koppen verspringen een klezoor ten opzichte van de strekken. Zowel de strekken als de koppen liggen recht boven elkaar. Dit metselverband wordt ook wel Hollands verband genoemd.

Het kruisverband kent afwisselend een rij koppen en een rij strekken. Het lijkt erg op het staand verband, omdat ook dit verband tot stand komt door afwisseling van lagen van strekken met koppen. Het verschil is dat de strekken niet recht boven elkaar liggen, maar steeds een halve steen verspringen. In het metselverband herkent men een aaneensluiting, diagonaal, van kruisvormen. Deze kruisvorm wordt in siermetselwerk vaak gebruikt om het metselwerk te accentueren in kleur of door reliëf.