Gebruikershulpmiddelen
john_frostbrug
Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
| Beide kanten vorige revisie Vorige revisie Volgende revisie | Vorige revisie | ||
|
john_frostbrug [2024/02/24 09:08] wim [Literatuur/Websites] |
john_frostbrug [2024/04/06 10:30] (huidige) wim [De schipbrug] |
||
|---|---|---|---|
| Regel 5: | Regel 5: | ||
| === De schipbrug === | === De schipbrug === | ||
| Bij Arnhem was al vroeg een schipbrug gekomen nadat de stad, in 1602, het veerrecht bij De Praets had gekocht van het Sint-Pieterkapittel in Utrecht. Een jaar later was het veer vervangen door de schipbrug.\\ | Bij Arnhem was al vroeg een schipbrug gekomen nadat de stad, in 1602, het veerrecht bij De Praets had gekocht van het Sint-Pieterkapittel in Utrecht. Een jaar later was het veer vervangen door de schipbrug.\\ | ||
| - | Die dreef op pontons in het water. Het middenstuk kon er uit gevaren worden zodat schepen konden passeren. En in winters met ijs werd de schipbrug opgeborgen in de haven stroomafwaarts en liepen de mensen over het ijs naar de overkant.\\ | + | Die dreef op pontons in het water. Het middenstuk kon er uit gevaren worden zodat schepen konden passeren. En in winters met ijs werd de schipbrug opgeborgen in de haven stroomafwaarts en liepen de mensen over het ijs naar de overkant. Aan de zuidkant van de Rijn, tussen de Mandelabrug en De Praets, ligt sinds 2010 een oude ponton.\\ |
| Eeuwenlang was de schipbrug bij Arnhem de enige brug (in Nederland) over de Rijn. Pas in 1840 kwam er ook een schipbrug bij Vianen. Bij Nijmegen was geen brug, maar een gierpont die op stroom de rivier overging. Gierponten waren er op meerdere plekken langs de rivieren, ook in en bij Arnhem: het Malburgse veer, in Oosterbeek het Drielse veer en in Huissen het Looveer.\\ | Eeuwenlang was de schipbrug bij Arnhem de enige brug (in Nederland) over de Rijn. Pas in 1840 kwam er ook een schipbrug bij Vianen. Bij Nijmegen was geen brug, maar een gierpont die op stroom de rivier overging. Gierponten waren er op meerdere plekken langs de rivieren, ook in en bij Arnhem: het Malburgse veer, in Oosterbeek het Drielse veer en in Huissen het Looveer.\\ | ||
| ===De eerste vaste bruggen=== | ===De eerste vaste bruggen=== | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
| In 1913 nam de Arnhemse gemeenteraad het besluit dat er een vaste brug zou komen bij de Lauwersgracht. Daar was voldoende ruimte voor de lange op- en afritten; dat was bij het Roermondsplein veel moeilijker te verwezenlijken. Desondanks waren veel raadsleden en Arnhemse inwoners hier tegen; zij vonden dat de brug aan de westkant moest komen, waar hij altijd had gelegen. Maar er kwam helemaal geen brug, want Arnhem had het geld er niet voor.\\ | In 1913 nam de Arnhemse gemeenteraad het besluit dat er een vaste brug zou komen bij de Lauwersgracht. Daar was voldoende ruimte voor de lange op- en afritten; dat was bij het Roermondsplein veel moeilijker te verwezenlijken. Desondanks waren veel raadsleden en Arnhemse inwoners hier tegen; zij vonden dat de brug aan de westkant moest komen, waar hij altijd had gelegen. Maar er kwam helemaal geen brug, want Arnhem had het geld er niet voor.\\ | ||
| Pas in 1927 kwam de commissie-Van Citters met het voorstel voor drie verkeersbruggen: | Pas in 1927 kwam de commissie-Van Citters met het voorstel voor drie verkeersbruggen: | ||
| - | Uiteindelijk besliste | + | Uiteindelijk besliste |
| De brug in Arnhem werd opengesteld voor het verkeer op 10 april 1935. Pas een jaar later – op 16 juni 1936 – werd de brug officieel geopend door koningin Wilhelmina, tegelijk met de brug in Nijmegen.\\ | De brug in Arnhem werd opengesteld voor het verkeer op 10 april 1935. Pas een jaar later – op 16 juni 1936 – werd de brug officieel geopend door koningin Wilhelmina, tegelijk met de brug in Nijmegen.\\ | ||
| Regel 27: | Regel 27: | ||
| Op 17 september 1944 begon de Slag om Arnhem. De noordelijke oprit van de brug werd op zondagavond bezet door het bataljon van John Frost. De brug werd wel beschadigd maar kon gewoon gebruikt blijven worden. Op donderdag 21 september hadden de Duitsers de brug weer volledig in handen.\\ | Op 17 september 1944 begon de Slag om Arnhem. De noordelijke oprit van de brug werd op zondagavond bezet door het bataljon van John Frost. De brug werd wel beschadigd maar kon gewoon gebruikt blijven worden. Op donderdag 21 september hadden de Duitsers de brug weer volledig in handen.\\ | ||
| - | De geallieerde hoofdmacht was toen, vanuit het zuiden, gevorderd tot Elst. De Waalbrug bij Nijmegen hadden ze veroverd, intact. Maar niet die bij Arnhem. Daarmee vormde die brug een gevaar voor de geallieerden in de Betuwe, omdat de Duitsers hen zo over de brug vanuit het noorden konden aanvallen. Daarom bombardeerde de RAF op 2 en 3 oktober 1944 (twee weken na Market Garden!) de Arnhemse brug. De brug brak in tweeën en het middendeel kwam in de rivier terecht; de brug was totaal onbruikbaar daarna. Toch vonden de Duitsers het nog nodig – vermoedelijk uit frustratie dat ze de oorlog verloren – om de brug geheel op te blazen. Dat gebeurde in februari 1945. Daarbij werden ook de pijlers vernield.\\ | + | De geallieerde hoofdmacht was toen, vanuit het zuiden, gevorderd tot Elst. De Waalbrug bij Nijmegen hadden ze veroverd, intact. Maar niet die bij Arnhem. Daarmee vormde die brug een gevaar voor de geallieerden in de Betuwe, omdat de Duitsers hen zo over de brug vanuit het noorden konden aanvallen. Daarom bombardeerde de RAF op 6 en 7 oktober 1944 (twee weken na Market Garden!) de Arnhemse brug. De brug brak in tweeën en het middendeel kwam in de rivier terecht; de brug was totaal onbruikbaar daarna. Toch vonden de Duitsers het nog nodig – vermoedelijk uit frustratie dat ze de oorlog verloren – om de brug geheel op te blazen. Dat gebeurde in februari 1945. Daarbij werden ook de pijlers vernield.\\ |
| === Na de bevrijding, tijdelijke bruggen === | === Na de bevrijding, tijdelijke bruggen === | ||
| Regel 64: | Regel 64: | ||
| De bruggen liggen zo hoog, omdat dat internationaal is afgesproken in het Rijnvaartverdrag dat in 1868 in Mannheim werd gesloten tussen de Rijnoeverstaten Nederland, Pruisen, Baden, Hessen, Beieren en Frankrijk.\\ | De bruggen liggen zo hoog, omdat dat internationaal is afgesproken in het Rijnvaartverdrag dat in 1868 in Mannheim werd gesloten tussen de Rijnoeverstaten Nederland, Pruisen, Baden, Hessen, Beieren en Frankrijk.\\ | ||
| + | |||
| + | === Rijksmonument === | ||
| + | De brug is aangewezen als [[https:// | ||
| ===== Literatuur/ | ===== Literatuur/ | ||
| * Ton Burgers, Watermonumenten, | * Ton Burgers, Watermonumenten, | ||
| * Ton Burgers, De keuze van de plaats van de Rijnbrug, [[https:// | * Ton Burgers, De keuze van de plaats van de Rijnbrug, [[https:// | ||
| - | * Ton Burgers, De Rijnbrug komt er, [[https:// | + | * Ton Burgers, De Rijnbrug komt er, [[https:// |
| * M. Reinders, De Nederlandse, | * M. Reinders, De Nederlandse, | ||
| * Ingrid Jacobs, De brug (2018).\\ | * Ingrid Jacobs, De brug (2018).\\ | ||
| * Ton Burgers, Waarom kostte Arnhems bevrijding zeven maanden, [[https:// | * Ton Burgers, Waarom kostte Arnhems bevrijding zeven maanden, [[https:// | ||
john_frostbrug.1708762109.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2024/02/24 09:08 door wim
Paginahulpmiddelen
Tenzij anders vermeld valt de inhoud van deze wiki onder de volgende licentie: CC Attribution-Share Alike 4.0 International
