1817-1881
Arnhemmer en een van de langst zittende voorzitters van de Tweede Kamer

Willem Hendrik Dullert werd op 27 juni 1817 in Arnhem geboren. Een Arnhemmer die zijn hele leven trouw is gebleven aan zijn geboortestad. Hij was de zoon uit een vermogende leerlooiersfamilie, welke in Arnhem woonachtig was aan de Ketelstraat 36a (hoek Zwanensteeg/Ketelstraat).

Latijnse school
Van Willem Dullert’s jonge jaren is weinig of niets bekend. Van 1831 tot 1835 ging Willem naar de Latijnse School (een soort Gymnasium). Aan deze school werd onder andere onderwezen in wiskunde, aardrijkskunde, geschiedenis en het bijbrengen van een praktische beheersing van het Latijn, waardoor leerlingen de eerste stap naar de universiteit konden zetten. Dit laatste was belangrijk voor studenten die later, zoals Willem, jurist wilde worden.
De Latijnse School was gevestigd aan de Broerenstraat.

Rechtenstudie
Nadat Willem was geslaagd voor de Latijnse School ging hij in 1835 (tot 1840) naar Leiden. Leiden was dé universiteit in Nederland op het gebied van rechtsgeleerdheid. In Leiden kreeg Willem Dullert onder andere college van professor J.R. Thorbecke (1798-1872), hoogleraar diplomatieke en staatkundige geschiedenis en burgerlijk recht. Thorbecke was later de grondlegger van het parlementarisme in Nederland.
In 1838 behaalde Willem zijn kandidaatsexamen, zijn doctoraal in 1840. Hij promoveerde cum laude bij Thorbecke.

Na zijn studie in Leiden ging Dullert terug naar Arnhem en werkte daar als advocaat en procureur (van 1841 tot 1848). Hij hield kantoor aan huis aan de Ketelstraat. Indertijd was een (beginnend) advocaat niet te benijden; de verdiensten waren beperkt. Maar ook het werk was niet echt uitdagend. Advocatuur bleek niet zijn ding te zijn.

In 1849 kruisten de wegen van Dullert en Thorbecke elkaar weer. Thorbecke was bij de (eerste) rechtstreekse verkiezingen voor de Tweede Kamer gekozen voor de kiesvereniging Leiden en Zutphen. Thorbecke heeft vermoedelijk Dullert overgehaald om zich (nadien) kandidaat te stellen voor Zutphen. Dullert werd in 1849 lid van Tweede Kamer en bleef dit tot aan zijn dood in 1881. Hij was voorzitter van de Tweede Kamer in het parlementaire jaar 1852-1853 en tussen 1869 en 1881.

Dullert was zeer betrokken bij zijn parlementair werk, wat onder andere tot uiting komt in zijn presentiegraad: 97,5%. Hij was parlementariër in hart en nieren. Zoals ook tijdens zijn studietijd stond Dullert niet in het middelpunt van de belangstelling, nooit was hij bij een rel betrokken, nooit was hij controversieel, hij mengde zich niet in grote politieke issues van die dagen (bijzonder onderwijs, koloniën, defensiebeleid, afschaffing slavernij, afschaffing doodstraf). Hij was voorstander van debat en bevordering van het algemeen belang. Collega parlementariërs waardeerden hem om zijn onpartijdigheid en de wijze waarop hij de debatten leidde. Hij is dan ook lang voorzitter van de Tweede Kamer geweest.
Naast zijn parlementaire werk was Willem Dullert ook nog Gemeenteraadslid in Arnhem van 1857 tot 1881.
Ook was hij bestuurslid van verscheidene Arnhemse organisaties, zoals Prodesse Conamur, de Groote Sociëteit en de Drie Gasthuizen, en van instellingen op het gebied van de armenzorg.

Groot vermogen
De familie Dullert vergaarde uit leerlooiersactiviteiten een groot vermogen. Die activiteiten waren een zeer goede bron van inkomsten in de garnizoenstad Arnhem. De omvang van het vermogen bleef intact omdat het familiekapitaal in één hand bleef. Willem Dullert is zijn hele leven vrijgezel gebleven.
Bij zijn dood liet Dullert zijn gehele vermogen na aan de in het leven te roepen Dullertsstichting. De erfenis bestond onder meer uit een enorm kapitaal aan landerijen, uiterwaarden, bouwland, zijn woonhuis aan de Ketelstraat etc.

De Dullertsstichting
De stichting bestaat nog steeds en is zeer hecht onderdeel geworden van de Arnhemse gemeenschap. Zij houdt kantoor aan de Jansbinnensingel 22.
“Helpen waar hulp nodig is” is sinds jaar en dag het doel van de Dullertsstichting. Zij helpt inwoners van Arnhem en omgeving die geen of weinig financiële armslag hebben en mensen voor wie aanvullende hulp min of meer noodzakelijk is om mee te kunnen draaien in de samenleving. Zij fungeert als fonds voor individuele noodhulp maar ondersteunt ook allerlei sociale initiatieven als de Voedselbank en opvang voor dak- en thuislozen. En zij steunt en initieert allerlei preventieprojecten op het gebied van armoedebestrijding. Jaarlijks kan de stichting uit het nagelaten kapitaal zo’n 1,5 miljoen aan de Arnhemse samenleving en haar inwoners ten goede laten komen.

Vergelijkbare stichting
In Arnhem is nog een stichting met een vergelijkbaar doel, de Sint Nicolai Broederschap.

Aan de Karel van Gelderstraat / Dullertstraat stond vroeger het Hertogs Spijker. Later heette het het Dullert Spijker. Dullert heeft het destijds gekocht en is er gaan wonen. Hij was de laatste bewoner.

Dullert was een stille, bescheiden man, zeer vermogend, alleenstaand en wellicht zelfs eenzaam, maar met plichtsgevoel voor de publieke zaak en bekommernis voor zijn minderbedeelde stadgenoten.
De Arnhemse raad wilde hem eren door een straat naar hem te noemen. Dat heeft hij echter niet goed gevonden; hij vond het niet nodig en niet passend.
Later is het alsnog gebeurd; nu is er een Dullertstraat, in het Spijkerkwartier.

Voor het huis van Dullert in de Ketelstraat 36 (hoek Zwanenstraat) is een kantstrook geplaatst. De tekst van de kantstrook luidt:

Hier woonde Willem Hendrik Dullert (1817-1881) – Arnhemmer bij uitnemendheid – Tweede Kamerlid van 1849 tot 1881, waarvan twaalf jaar als voorzitter – rapporteerde met welluidende stem – Willem Hendrik Dullert was advocaat en volbloed Thorbeckiaan – gemeenteraadslid van 1857 tot 1881 – bracht bij testament zijn vermogen onder in de Dullertsstichting, die mensen in nood ondersteunt.

De kantstrook werd gefinancierd door de Dullertsstichting.

In de rubriek “Arnhem voor eeuwig” van de Gelderlander beschrijft Peter Bloemendaal aan de hand van een oude foto het leven in Arnhem in vroeger dagen. Deze aflevering gaat over Willem Dullert.

• Dullertstraat
  
• Jansbinnensingel 22
  
• Ketelstraat 36
  

• De Dullertsstichting
• MijnGelderland.nl
• Vragen aan de schrijver van de biografie van Dullert