Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- rijn [2024/04/06 10:06]
wim
+++ rijn [2024/05/03 17:47] (huidige)
wim [Ongelukken]
@@ Regel 23: / Regel 23: @@
 Omdat in de zomer de waterstanden in de Rijn en de IJssel erg laag waren, is de Rijn gekanaliseerd. Drie stuwen zorgen er sinds 1970 voor dat de waterstanden in de Rijn en de IJssel hoger zijn en dat er minder water door de Rijn en meer water door de IJssel vloeit. Dat laatste is nodig voor de vulling van het IJsselmeer in de zomer. Door de stuwen is de waterverdeling sterk gewijzigd. Als ze gesloten zijn, gaat er tweemaal zoveel door de IJssel als vroeger en net zoveel minder door de Rijn. Bij hoogwater worden de stuwen geopend en dan is weer de oorspronkelijke verdeling geldig.\\
-==== Afvoer ====
+==== Waterafvoer ====
 De //gemiddelde// afvoer van de Rijn bij Lobith bedraagt 2220 m3 per seconde.\\
 De //maximaal gemeten// afvoer was 12.300 m3 per seconde in 1926. In 1995 was de maximale afvoer iets lager. Toen werden uit veiligheidsoverwegingen 200.000 mensen geëvacueerd in het gebied tussen Rijn en Waal.\\
@@ Regel 79: / Regel 79: @@
 ==== Malburgsedijk ====
-Tot in 1935 de Rijnbrug gereed kwam, werd de Betuwe beschermd door de Huissensedijk en voorbij Elden door de Drielsedijk. De Malburgse polder (tussen de rivier en de Huissensedijk ) werd beschermd door de Malburgsedam, een zomerdijk. Deze polder stroomde bij hoge waterstanden onder.\\
+Tot in 1935 de Rijnbrug gereed kwam, werd de Betuwe beschermd door de Huissensedijk en voorbij Elden door de Drielsedijk. De Malburgse polder (tussen de rivier en de Huissensedijk ) werd beschermd door de Malburgsedam, <autott plain> <content>een zomerdijk</content> <tip> Een zomerdijk beschermt de uiterwaarden in de zomer, zodat het vee daar kan grazen. </tip> </autott>. Deze polder stroomde bij hoge waterstanden onder.\\
-Om in Arnhem-Zuid een woonwijk te kunnen bouwen was een verlegging van de waterkerende dijk dichter naar de rivier nodig. Men heeft toen de Malburgsedam verhoogd tot waterkerende dijk; sindsdien heet die de Malburgse Bandijk.\\ Door deze operatie was het ook mogelijk om de rijksweg van Arnhem naar Nijmegen in de Malburgse polder op maaiveld aan te leggen.\\
+Om in Arnhem-Zuid een woonwijk te kunnen bouwen was een verlegging van de waterkerende dijk dichter naar de rivier nodig. Men heeft toen de Malburgsedam verhoogd tot waterkerende dijk; sindsdien heet die de <autott plain> <content>Malburgse Bandijk</content> <tip> Een bandijk is een rivierdijk (een winterdijk) die hoge winterwaterstanden kan keren. Hij wordt zo genoemd omdat men zich vroeger voor het aanleggen moest wenden tot het algemeen rechtsgebied, de ban van de heer. </tip> </autott>
+.\\ Door deze operatie was het ook mogelijk om de rijksweg van Arnhem naar Nijmegen in de Malburgse polder op maaiveld aan te leggen.\\
 Omdat de rivier hier weinig ruimte had, is, in 2000, bij de Bakenhof deze dijk naar binnen verlegd en is tegelijk een nevengeul gemaakt. In 2014 is - als onderdeel van Ruimte voor de Rivier - deze geul doorgetrokken onder de John Frostbrug en door Meinerswijk.\\
-De Eldensedijk en de doorlaatbruggen
+==== De Eldensedijk en de doorlaatbruggen ====
-De Eldensedijk was geen waterkerende dijk; deze staat dwars op de rivier en gaf toegang tot de schipbrug. (Zie voor schipbrug: John Frostbrug.) Omdat de Eldensedijk de stroom te veel belemmerde bij hoge rivierafvoeren, is hier in 1935 een nieuwe doorlaatbrug gebouwd. De doorlaatbrug was gesloten in de zomer, zodat het gebied daarachter (steenfabriek) droog bleef. In de winter moest de doorlaatbrug worden geopend om het water voldoende doorgang te geven. De tweede doorlaatbrug, bij Meinerswijk, is eveneens gebouwd om het gebied van de steenfabriek droog te houden in de zomer.
+De Eldensedijk was geen waterkerende dijk. Hij staat dwars op de rivier en gaf toegang tot [[john_frostbrug|de schipbrug]].\\
+Omdat de Eldensedijk bij hoge rivierafvoeren de stroom te veel belemmerde, is in die dijk in 1935 een doorlaatbrug gebouwd. Die was gesloten in de zomer zodat het gebied daarachter (steenfabriek) droog bleef. In de winter moest de doorlaatbrug worden geopend om het water voldoende doorgang te geven.\\
+Er is bij Meinerswijk nog een doorlaatbrug. Die is eveneens gebouwd om het gebied van de steenfabriek droog te houden in de zomer.\\
+==== Zwembaden ====
+Het eerste zwembad van Arnhem (1847) was een drijvend bad in de Rijn bij De Praets, eigendom van de gemeente Arnhem, maar op grondgebied van de gemeente Elst. Het kwam er dankzij de Arnhemse garnizoenscommandant, die het noodzakelijk vond dat zijn manschappen leerden zwemmen.\\
+In 1906 kocht de gemeente een tweede drijvend bad. De twee baden werden naast elkaar afgemeerd aan de Nieuwe Kade bij de elektriciteitsfabriek. De naam Badhuisstraat herinnert daar nog aan.\\
+In 1933 werd dit zwembad opgeheven. Het moest weg omdat de rivier genormaliseerd werd en het rivierbed vrij moest zijn van obstakels. Daarvoor in de plaats kwamen het het (openlucht-)zwembad Thialf en het [[boekhorstenstraat_75|Sportfondsenbad]].\\
+Na de Tweede Wereldoorlog is er nog een tiental jaren een Rijnbad geweest in Malburgen.\\
+==== Ongelukken ====
+In oktober 1944, tijdens de gedwongen evacuatie van Arnhem, staken bij De Praets inwoners van de zuidelijke oever de Rijn over. Drie helpers kwamen toen om het leven.\\
+Op de plek van die oversteek staat het [[https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/3609/arnhem-exodus-monument|Exodusmonument]] (2010).\\
+Een zeer tragisch ongeval was er op 6 augustus 1826. Het gebeurde tijdens de eerste vaart van de raderstoomsleepboot Willem I die tussen Rotterdam en Duisburg zou gaan varen. Mevrouw Brantsen, haar twee kinderen, twee bezoekers en twee kinderen van burgemeester Weerts werden met een roeiboot naar de radersleepboot gebracht, maar de roeiboot sloeg om. Mevrouw Brantsen verdronk samen met zes anderen.\\
+==== Wat is verder het weten waard? ====
+Ook de groene dijk bij het Jacob Groenewoudplantsoen is een dijk!\\
+===== Literatuur/Websites =====
+  * Ton Burgers, Watermonumenten. Beken, bruggen, dijken en gemalen in Arnhem (2010)
+  * Tineke Seebach, De Arnhemse Rijnoevers. Wonen, werken en recreatie aan de rivier (2014)
+  * Ton Burgers, Nederlands grote rivieren. Drie eeuwen strijd tegen overstromingen (2014).
-Zwembaden
-Het eerste zwembad (1847) was een drijvend bad in de Rijn bij De Praets, eigendom van de gemeente Arnhem, maar op grondgebied van de gemeente Elst. Het kwam er dankzij de Arnhemse garnizoenscommandant, die het noodzakelijk vond dat zijn manschappen leerden zwemmen.
-In 1906 kocht de gemeente een tweede drijvend bad. De twee baden werden naast elkaar afgemeerd aan de Nieuwe Kade bij de elektriciteitsfabriek. De naam Badhuisstraat herinnert daar nog aan. In 1933 werd het opgeheven.
-Na de Tweede Wereldoorlog is er nog een tiental jaren een Rijnbad geweest in Malburgen.
-Ongelukken
-Tussen de Mandelabrug en De Praets staat het Exodusmonument (2010). Op deze plaats staken inwoners van de zuidelijke oever in oktober 1944 de Rijn over en daarbij kwamen drie helpers om het leven. Vlak daarbij ligt sinds 2010 een oude ponton van de schipbrug.
-Een zeer tragisch ongeval was er op 6 augustus 1926. Het gebeurde tijdens de eerste vaart van de raderstoomsleepboot Willem I die tussen Rotterdam en Duisburg zou gaan varen. Mevrouw Brantsen, haar twee kinderen, twee bezoekers en twee kinderen van burgemeester Weerts werden met een roeiboot naar de radersleepboot gebracht, maar de roeiboot sloeg om. Mevrouw Brantsen verdronk samen met zes anderen.

Gilde-Encyclopedie

Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen

Verschillen

Paginahulpmiddelen