Hoek Agnietenstraat / Hommelseweg

Tijdens de Koude Oorlog bereidde men zich op het ergste voor. Eén van de zorgen bij een eventuele kernoorlog was het wegvallen van de normale communicatie. Daarom werd gewerkt aan beveiligde telefoonverbindingen voor posten die in oorlogstijd cruciaal zijn (overheid, Bescherming bevolking e.d.). Er werd een speciaal noodnet aangelegd met telefooncentrales in alle (destijds 23) telefoondistricten, waaronder in Arnhem.

Om te zorgen dat die centrales ook bij een oorlog met biologische -, chemische – en atoomwapens konden blijven functioneren, waren extra beveiligde bunkers nodig die volledig van de buitenwereld konden worden afgesloten. De PTT bouwde daarom voor zijn districtscentrales zogeheten Nucleair Chemisch beveiligde Onderkomens waar 25 personen het 14 dagen konden uithouden. Deze NCO’s van 25 bij 25 meter waren gevestigd in ondergrondse bunkers van gewapend beton. De bunkers bevatten een kantine met een huisbar, slaapplaatsen, een noodhospitaal en noodaggregaten. De PTT-bunkers behoorden tot de meest luxe atoomschuilplaatsen van het land. Als niets meer zou werken, kon het personeel met speciale hometrainers zorgen voor de luchtverversing.
Vanuit deze bunkers konden de technici onder alle omstandigheden het telefoonnet in de lucht houden.

De Arnhemse bunker is in gebruik genomen in 1980. En vanaf toen totdat in 1989 de Berlijnse muur viel, kwamen elke 2 weken ploegen van 25 man om allerlei oorlogssituaties te oefenen. Zij zaten dan 24 of 48 uur in de bunker en speelden oorlogje: “daar en daar zijn atoombommen gevallen; de centrales daar werken niet meer; zorg dat de verbindingen werken”.

De bunker staat in de speeltuin ‘De Leuke Linde’. Het is het vrolijk gekleurd betonnen gebouw met kleurrijke kindvriendelijke muurschilderingen, op de hoek van de Agnietenstraat en de Hommelseweg.

Hoewel nog tamelijk recent aangelegd zijn de verbindingen van toen natuurlijk niet meer van deze tijd. Alles was met draadje, nu is alles draadloos. Dus zijn de bunkers buiten bedrijf gesteld. Zij zijn gesloten.

Vaak zijn zij ook gesloopt, maar niet die in Arnhem.
Enkele vrijwilligers (van de Stichting NCO Arnhem & Nationaal Noodnet, een particuliere stichting) hebben van KPN de mogelijkheid gekregen om een van die bunkers, die in Arnhem dus, te behouden. Zij hebben de bunker weer volledig ingericht. Alles is in tact, in de jaren '60 stijl.

De bunker en alles wat daarbinnen gebeurde was streng geheim.
De familieleden van de technici wisten niet wat zij in de oefenweekenden aan het doen waren.
De mensen die in de buurt van de bunker woonden kregen te horen dat er een openluchtpodium werd gebouwd. En zij geloofden het ook nog, hoe ongeloofwaardig het ook klinkt (ondergrondse ruimtes met enorme dikke betonnen wanden; zie het verschil tussen de gebouwtjes aan de zijkant (de ingang van de bunker) en het middengedeelte.
En als je nu op streetview door de Agnietenstraat gaat wordt de bunker geblurd.

In de bunker waren uiteraard de slaap- en wasruimtes van mannen en vrouwen gescheiden. Het verhaal gaat dat alleen de mannen warm water hadden. Die moesten zich immers warm kunnen scheren!

Een van de vrijwilligers die gezorgd hebben voor het behoud van de Arnhemse bunker heeft het verhaal verteld in de Historische Herberg van 14 februari 2014. Dat kan hier worden teruggekeken: