Gilde-Encyclopedie

Deze pagina is alleen-lezen. Je kan de broncode bekijken maar niet veranderen. Neem contact op met de beheerder als je denkt dat dit niet klopt.
====== Parkstraat 74 ======

{{ :nl-ahglda_1501-04_9689.jpg?350|}}Dit pand is in 1899 gebouwd als kerk van de Katholiek Apostolische gemeente. Het is (volgens krantenberichten uit die tijd) ontworpen door Jacob Gerrit van den Berg.\\ 

===== Wat is er te zien? =====
De voorgevel is gebouwd in <autott plain> <content>romantiserende</content> <tip> Een romantiserende stijl wordt gekenmerkt door een focus op gevoel, verbeelding en een zekere idealisering van de werkelijkheid. </tip> </autott> neogotische stijl, verfraaid met gesmede muurankers en een topgevel met ornamenten.\\

Hij is opgetrokken in rode baksteen met witgesausde elementen en afdekking.\\

Hij heeft een symmetrische indeling om een middenas.\\ 
In het midden is een licht vooruitspringende ingangspartij met dubbele bruin geschilderde deur. Het hang- en sluitwerk is rijk versierd. Boven de deur een spitsboogvenster met witte hoekblokjes.\\
Aan weerskanten van de ingang bevinden zich kleinere lancetvormig afgesloten vensters, omlijst met rode [[lexicon#profielsteen|profielsteen]].  Daarboven bevinden zich driehoekig uitspringende versieringen, bekroond door een wit gebeeldhouwd ornament.\\ 
Naast die vensters weer een eenvoudige deur.\\
Onder beide vensters bevinden zich twee ingemetselde plaquettes met jaartal (AD1899).\\

Op de gevel bevinden zich gesmede muurankers met rijke, gespiegelde versiering.\\

De topgevel wordt bekroond door een gemetseld vlak met daarop een [[Bogen#Tudorboog|Tudor]]-achtige[[lexicon#lijsten|cordonlijst]]. Zoals op de afbeelding hierboven((Gelders Archief: 1501-04 - 9689, Public Domain Mark 1.0 licentie)), die volgens de beschrijving op de site van het Gelders Archief stamt uit 1899, te zien is, heeft hierop een kruis gestaan. Misschien in plaats van een toren?\\

===== Wat is het weten waard? =====
==== Het gebruik van het pand ====
Het gebouw is dus in 1899 gebouwd als katholiek apostolische kerk.\\

Kennelijk werd de kerk steeds minder gebruikt door de Katholiek Apostolische Gemeente (KAG) zelf en werden er - in elk geval vanaf de 40-er jaren van de vorige eeuw - ook diensten  door anderen gemeentes gehouden (de Evangelisch Lutherse Gemeente heeft er na WO II gekerkt totdat de oorlogsschade aan de eigen kerk aan de Spoorwegstraat was hersteld, en er zijn Lutherse Jeugddiensten en diensten van de Nederlands Hervormde Kerk gehouden).\\
In 1957 werd de kerk volgens een krantenbericht uit dat jaar helemaal niet meer gebruikt door de KAG en tegen vergoeding in gebruik afgestaan aan de Hervormde Gemeente.\\
In de jaren 60 van de vorige eeuw is de Katholieke Apostolische Gemeente in Arnhem opgeheven.\\
In 1965 heeft de Gereformeerde Gemeente het pand gekocht. In 1969 hebben zij het  pand weer verlaten en zijn verhuisd naar het huidige gebouw aan de Groen van Prinstererstraat omdat de kerk te klein (!) werd.\\
Daarna was de kerk tot 1993 in gebruik bij de Christelijke Gereformeerde Kerk.\\

In 1993 heeft een begrafenisondernemer (B.A. van Dalen) het gebouw gekocht en er een uitvaartcentrum van gemaakt.\\
De volgende gebruiker was een adviesbureau op het gebied van digitalisering (DiVetro, in 2018 verhuisd naar Driebergen-Rijsenburg).\\

Op dit moment is het een woonhuis.\\

==== De kerk is een zaalkerk ====
Een zaalkerk is een rechthoekig kerkgebouw dat eenbeukig ofwel eenschepig is.\\
De protestantse eredienst, die in de loop van de 16e eeuw opkwam, had behoefte aan zaalkerken omdat hierbij de preek centraal stond en dus de zichtbaarheid van de dominee van groot belang was.\\
Een voorbeeld van een vroege zaalkerk is de Oude Kerk in Oosterbeek, uit de 10e eeuw.\\

====De architect====
Volgens krantenberichten uit de tijd van de bouw is de architect Jacob Gerrit Van de Berg.\\
Hij is geboren in Noordwijk op 26-08-1864 en overleden in Arnhem op  09-11-1940.\\
Hij was architect en leraar bij het Genootschap Kunstoefening.\\
Hij heeft ook het hoofdgebouw van de Geldersche Tentoonstelling in park Sonsbeek in 1897 ontworpen. Andere panden van hem zijn niet bekend. Wel was hij verantwoordelijk voor de verbouwing van verschillende winkels in de stad.\\
In 1905 is hij failliet verklaard.\\

====De verkoop in 1993, mocht die wel?====
De Apostolische Gemeente was erg zuinig op de kerk als godshuis. Toen het pand in 1965 werd verkocht werd in de koopovereenkomst daarom een <autott plain> <content>kettingbeding</content> <tip> Een kettingbeding is een afspraak die de verkoper met de koper bij de koop van - bijv - een gebouw maakt. Deze afspraak houdt in dat de koper een verplichting heeft en dat hij deze verplichting ook aan een volgende koper moet opleggen. Als hij dit niet doet, moet hij een boete aan de verkoper betalen. </tip> </autott> opgenomen dat inhield (samengevat) dat het kerkgebouw alleen verkocht mocht worden aan een kerkgenootschap en alleen gebruikt mocht worden voor kerkdiensten e.d. Het slot van het beding was\\ //"Indien geregelde godsdienstoefeningen worden gestaakt, moet het kerkgebouw binnen twee jaar worden gesloopt"//\\
Dit kettingbeding maakte natuurlijk dat, toen de Gereformeerde Gemeente het pand weer kwijt wilde, de verkoop niet lukte. Na een toezegging aan de Apostolische Gemeente dat men vier maanden lang zijn best zou doen om het godshuis met het kettingbeding te verkopen en toen dat niet lukte, ging die uiteindelijk akkoord met de vrije verkoop((bron: Verliefd op Arnhem)).\\

====Gemeentelijk monument====
Het gebouw is een gemeentelijk monument.\\

==== Streetview ====
Dit is de link naar [[https://maps.app.goo.gl/VLS8m9B2QXakGvjN8|Parkstraat 74]] op Streetview.

===== Weetje =====
==== AoDo of AoDi of nog wat anders? ====
Op de gevelstenen staat het bouwjaar vermeld: AoDo 1899.\\
De afkorting AD (zoals ook wel gebruikt) staat echter voor Anno Domini; de afkorting is daarom AoDi 1899.\\
Maar wat te denken van dit krantenbericht (Arnhemsche Courant van 27-09-1899)?\\
{{:parkstraat_74_ad.jpg?250|}}
Gilde-Encyclopedie

Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen

Paginahulpmiddelen
