Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


malburgen

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
malburgen [2021/01/12 13:58]
wim [De verdere ontwikkeling van Malburgen in de toekomst]
malburgen [2024/01/23 15:12] (huidige)
wim
Regel 2: Regel 2:
  
 ===== De oudste geschiedenis van Malburgen ===== ===== De oudste geschiedenis van Malburgen =====
-De geschiedenis van Malburgen gaat eeuwen terug. Malburgen wordt voor het eerst genoemd in de 12e eeuw. De naam is waarschijnlijk terug te voeren tot het Germaanse 'Mathla', wat volksvergadering of gerechtsplaats betekent, samengevoegd met 'berg' in de betekenis van 'hoogte, heuvel'. Oorspronkelijk is het dus de heuvel waar rechtspraak plaatsvond. De bewoning van Malburgen concentreerde zich op de <autott plain> <content> stroomruggen</content> <tip> Stroomruggen zijn gevormd in de tijd dat de rivieren nog niet bedijkt waren, dus voor de 12e eeuw. Bij hoge afvoer stroomde de rivier over en werden de meegevoerde sedimenten afgezet in het overstroomde land, daar waar de stroomsnelheden laag waren. De meegevoerde sedimenten bestaan uit zand, slib en klei. Het zand is het zwaarste en dat werd direct naast de rivier afgezet, waar nog wat stroom is. Omdat zand niet veel inklinkt, werden dit de hogere stroomruggen, waar later de dijken op zijn gebouwd. Slib en klei zijn veel fijner en die bezinken pas bij veel lagere stroomsnelheden, dus verder van de rivier vandaan. Dat fijne materiaal consolideert ook veel sterker dan zand (het water gaat er maar heel langzaam uit), en dus is de inklinking veel groter. Daardoor ontstonden verder weg van de rivier de zogenaamde komgronden. De Betuwe bestaat grotendeels uit deze zware, moeilijk te bewerken komgronden. Daar was het ook altijd drassig. Bewoning concentreerde zich daarom op de stroomruggen direct naast de rivier. De komgronden zijn pas veel later bewoond en verder ontgonnen.</tip> </autott> van de Rijn.\\+De geschiedenis van Malburgen gaat eeuwen terug. Malburgen wordt voor het eerst genoemd in de 12e eeuw. De naam is waarschijnlijk terug te voeren tot het Germaanse 'Mathla', wat volksvergadering of gerechtsplaats betekent, samengevoegd met 'berg' in de betekenis van 'hoogte, heuvel'. Oorspronkelijk is het dus de heuvel waar rechtspraak plaatsvond.\\
  
-De mensen woonden in boerderijen op verhogingen zoals de boerderijen Jermelo en de Koppe. En er was een nederzetting Malburgen (met kerk en kasteel). Verder was er een hof te Malburgen.\\+De bewoning van Malburgen concentreerde zich op de <autott plain> <content> stroomruggen</content> <tip> Stroomruggen zijn gevormd in de tijd dat de rivieren nog niet bedijkt waren, dus voor de 12e eeuw. Bij hoge afvoer stroomde de rivier over en werden de meegevoerde sedimenten afgezet in het overstroomde land, daar waar de stroomsnelheden laag waren. De meegevoerde sedimenten bestaan uit zand, slib en klei. Het zand is het zwaarste en dat werd direct naast de rivier afgezet, waar nog wat stroom is. Omdat zand niet veel inklinkt, werden dit de hogere stroomruggen, waar later de dijken op zijn gebouwd. Slib en klei zijn veel fijner en die bezinken pas bij veel lagere stroomsnelheden, dus verder van de rivier vandaan. Dat fijne materiaal consolideert ook veel sterker dan zand (het water gaat er maar heel langzaam uit), en dus is de inklinking veel groter. Daardoor ontstonden verder weg van de rivier de zogenaamde komgronden. De Betuwe bestaat grotendeels uit deze zware, moeilijk te bewerken komgronden. Daar was het ook altijd drassig. Bewoning concentreerde zich daarom op de stroomruggen direct naast de rivier. De komgronden zijn pas veel later bewoond en verder ontgonnen.</tip> </autott> van de Rijn.\\ 
 +De mensen woonden in boerderijen op verhogingen zoals de boerderijen Jermelo en de Koppe. En er was een nederzetting Malberghen met kerk en kasteel. De kerk was gewijd aan Sint Margaretha((Zie ook hierna onder "Wat is verder het weten waard?")), de heilige waarnaar de  Sint Margarethaschool aan de Graslaan is genoemd. Verder was er een hof te Malburgen.\\
 Vermoedelijk lag het oude kerkdorpje met kasteel tegenover de Nieuwe Haven. De locatie van de hof van Malburgen is niet bekend.\\ Vermoedelijk lag het oude kerkdorpje met kasteel tegenover de Nieuwe Haven. De locatie van de hof van Malburgen is niet bekend.\\
 Na de 15e eeuw liep de bewoning van Malburgen terug. De kerk werd in de Tachtigjarige Oorlog verwoest en niet meer opgebouwd, het kasteel werd in de 16e eeuw verlaten en verdween langzaam maar zeker in de Rijn door afslag van de Rijnoever. Uiteindelijk verlieten ook de laatste bewoners Malburgen.\\ Na de 15e eeuw liep de bewoning van Malburgen terug. De kerk werd in de Tachtigjarige Oorlog verwoest en niet meer opgebouwd, het kasteel werd in de 16e eeuw verlaten en verdween langzaam maar zeker in de Rijn door afslag van de Rijnoever. Uiteindelijk verlieten ook de laatste bewoners Malburgen.\\
Regel 19: Regel 20:
 ===== Malburgen wordt een woonwijk ===== ===== Malburgen wordt een woonwijk =====
 Als wijk van Arnhem heeft Malburgen een relatief jonge geschiedenis.\\  Als wijk van Arnhem heeft Malburgen een relatief jonge geschiedenis.\\ 
-Begin jaren '30 van de vorige eeuw wilde Arnhem - vanwege gebrek aan bouwlocaties in de overige delen van de stad - uitbreiden aan de overkant van de Rijn. Na de bouw van de Rijnbrug in 1935 werd in 1937 daadwerkelijk met die uitbreiding begonnen in de wijken Malburgen Oost en West.\\+Begin jaren '30 van de vorige eeuw wilde Arnhem - vanwege gebrek aan bouwlocaties in de overige delen van de stad - uitbreiden aan de overkant van de Rijn. Na de bouw van de [[john_frostbrug|Rijnbrug]] in 1935 werd in 1937 daadwerkelijk met die uitbreiding begonnen in de wijken Malburgen Oost en West.\\
  
 Voordat de bouw van de nieuwe wijk mogelijk was moest het gebied van Malburgen en Meinerswijk worden ingepolderd. De bandijk van de Over-Betuwe lag op 2 kilometer afstand van de Rijn; om de polders watervrij te maken moest een dijk veel dichter bij de rivier gelegd worden. Dat gebeurde voor de bouw van de nieuwe brug omdat de weg naar Nijmegen zo op maaiveldhoogte kon worden aangelegd en de toekomstige woonwijk niet in tweeën zou worden gedeeld door een weg op een dijk.  Arnhem heeft daarop meegelift!\\ Voordat de bouw van de nieuwe wijk mogelijk was moest het gebied van Malburgen en Meinerswijk worden ingepolderd. De bandijk van de Over-Betuwe lag op 2 kilometer afstand van de Rijn; om de polders watervrij te maken moest een dijk veel dichter bij de rivier gelegd worden. Dat gebeurde voor de bouw van de nieuwe brug omdat de weg naar Nijmegen zo op maaiveldhoogte kon worden aangelegd en de toekomstige woonwijk niet in tweeën zou worden gedeeld door een weg op een dijk.  Arnhem heeft daarop meegelift!\\
Regel 87: Regel 88:
 In de rubriek "Arnhem voor eeuwig" van de Gelderlander beschrijft Peter Bloemendaal aan de hand van een oude foto het leven in Arnhem in vroeger dagen. Deze aflevering gaat over de geschiedenis van Malburgen:\\ In de rubriek "Arnhem voor eeuwig" van de Gelderlander beschrijft Peter Bloemendaal aan de hand van een oude foto het leven in Arnhem in vroeger dagen. Deze aflevering gaat over de geschiedenis van Malburgen:\\
 {{ :malburgen_dg_20-10-12.pdf |Wonen op kasteelgrond}} {{ :malburgen_dg_20-10-12.pdf |Wonen op kasteelgrond}}
 +===De Stenen Kop  uit de Rijn een beeld van Sint Margaretha?===
 +In de zomer van 2018 werd door de extreem lage waterstand van de Rijn bij de steiger van Jason in de Nieuw Haven een stenen kop gevonden. Een onderzoeksgroepje, gelieerd aan de Facebook-pagina Oud-Arnhem, ging op zoek naar de herkomst van deze kop. Hun (goed onderbouwde) conclusie is dat het gaat om de kop van een beeld van Sint Margaretha dat afkomstig is uit de kerk van de Sint Margaretha parochie in de nederzetting Malberghen. De beschadigingen zouden heel goed ontstaan kunnen zijn tijdens de beeldenstorm in 1586.\\
  
malburgen.1610456303.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2023/10/30 09:04 (Externe bewerking)