Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


karel_van_gelre

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
karel_van_gelre [2024/08/10 11:00]
wim [In de verdrukking, de knieval van Rozendaal]
karel_van_gelre [2024/08/18 11:18] (huidige)
wim [Karel overleden]
Regel 51: Regel 51:
 In 1530 gaf Karel opdracht [[rijn|de Rijn]] te verleggen. Die maakte - ter hoogte van de Nieuwe (Malburger)Haven – een bocht naar het zuiden  om bij de Praets weer bij de stad uit te komen. Door die bocht af te snijden liep de rivier dichter langs de stad.\\ In 1530 gaf Karel opdracht [[rijn|de Rijn]] te verleggen. Die maakte - ter hoogte van de Nieuwe (Malburger)Haven – een bocht naar het zuiden  om bij de Praets weer bij de stad uit te komen. Door die bocht af te snijden liep de rivier dichter langs de stad.\\
 Voor het werk en de kosten liet Karel Arnhem opdraaien. Door een extra belasting te heffen op eerste levensbehoeften, bier en meel kwam de last bij de burgers terecht. Boeren van de Veluwe en uit de Betuwe werden via de "graaf- en karrenplicht" verplicht om zes jaar lang het graafwerk te doen. (Zie voor meer informatie De Nieuwe Canon van Arnhem van Jan de Vries.)\\ Voor het werk en de kosten liet Karel Arnhem opdraaien. Door een extra belasting te heffen op eerste levensbehoeften, bier en meel kwam de last bij de burgers terecht. Boeren van de Veluwe en uit de Betuwe werden via de "graaf- en karrenplicht" verplicht om zes jaar lang het graafwerk te doen. (Zie voor meer informatie De Nieuwe Canon van Arnhem van Jan de Vries.)\\
 +
 ==== Het roemloze einde van Karel ==== ==== Het roemloze einde van Karel ====
 Na het verlies van de andere gewesten deed Karel nog een wanhoopspoging zijn onafhankelijkheid te behouden door te onderhandelen met de koning van Frankijk. Dat schoot de Gelderse steden in het verkeerde keelgat. En ze hadden genoeg van de hoge belastingdruk en de vele oorlogen. Ze wilden van hem af en kozen nog tijdens zijn leven Willem van Kleef als hun nieuwe hertog.\\ Na het verlies van de andere gewesten deed Karel nog een wanhoopspoging zijn onafhankelijkheid te behouden door te onderhandelen met de koning van Frankijk. Dat schoot de Gelderse steden in het verkeerde keelgat. En ze hadden genoeg van de hoge belastingdruk en de vele oorlogen. Ze wilden van hem af en kozen nog tijdens zijn leven Willem van Kleef als hun nieuwe hertog.\\
-Kort daarna, in 1538, overleed hij.\\ 
-Hij werd begraven in een imposante graftombe in de Eusebiuskerk.\\ 
  
 ==== Het einde van het Hertogdom Gelre ==== ==== Het einde van het Hertogdom Gelre ====
- 
 Gelre heeft van alle Nederlandse gewesten het langst zijn onafhankelijkheid behouden. Karel van Gelre was in feite de laatste zelfstandige feodale heerser in de Nederlanden.\\ Gelre heeft van alle Nederlandse gewesten het langst zijn onafhankelijkheid behouden. Karel van Gelre was in feite de laatste zelfstandige feodale heerser in de Nederlanden.\\
 Maar na zijn dood duurde het niet lang meer. Karel V greep nog eens naar de wapens en was veel sterker dan het leger van de opvolger, Willem van Kleef. In 1543 kreeg Karel V, bij het verdrag van Venlo, ook over dit gewest en haar steden de zeggenschap.\\ Maar na zijn dood duurde het niet lang meer. Karel V greep nog eens naar de wapens en was veel sterker dan het leger van de opvolger, Willem van Kleef. In 1543 kreeg Karel V, bij het verdrag van Venlo, ook over dit gewest en haar steden de zeggenschap.\\
 +
 +==== Karel overleden ====
 +Op 2 juli 1538 werd aan de ridderschap en de steden, die te Nijmegen vergaderden, medegedeeld dat zijne doorluchtige vorst 'hartoge Kairlle te Arnhem uit de wereld gescheyden is'. De hertog was echter al op 30 juni tussen 11 en 12 uur 's avonds overleden in zijn kamer op het Oude Hof aan de markt te Arnhem. Om moeilijkheden te voorkomen had men zijn dood enkele dagen geheim gehouden. De hertog was in die dagen niet erg populair meer bij zijn Gelderse onderdanen en alleen de stad Arnhem, waar hij altijd al het liefst vertoefde, duldde hem binnen haar muren.\\
 +Karel was, omdat hij tegen zijn wil tijdens zijn leven al opgevolgd was door Willem van Kleef, zo gekwetst dat hij zich mistroostig in Arnhem terug had getrokken en zo als men zei 'van enkel hertzeer, in een siekte gevallen' was.\\
 +
 +In zijn testament had Karel laten vastleggen dat hij begraven wilde worden in het klooster Monnikhuizen, waar
 +ook Hertog Willem l en Reinald IV begraven lagen. Maar de bevolking van Arnhem kwam hiertegen in opstand. Besloten werd zijn gebalsemde lichaam bij te zetten in een [[:eusebiuskerk#grafkelder|grafkelder]] onder het hoogkoor in de Sint-Eusebiuskerk. De ingewanden werden wel begraven in het klooster en zijn hart in de Broerenkerk, onderdeel van het Minderbroedersklooster (deze lag tussen Trans en Turfstraat).\\
 +Het was bij hooggeplaatste figuren niet ongebruikelijk dat op meerdere plaatsen delen van hun stoffelijke resten begraven werden. Zo kon er op meerdere plaatsen voor hen gebeden worden.\\
 +Rond 1540 werd op deze kelder een prachtig [[:eusebiuskerk#praalgraf_van_karel_van_egmond_hertog_van_gelre|praalgraf]] geplaatst. De Arnhemse bevolking had hiervoor geld ingezameld.\\
 +
 +
 +
 +
  
 ===== Wat vinden we van Karel van Gelre? ===== ===== Wat vinden we van Karel van Gelre? =====
Regel 74: Regel 85:
  
 ===== Plaatsen waaraan de naam van Karel van Gelre verbonden is===== ===== Plaatsen waaraan de naam van Karel van Gelre verbonden is=====
-  * Het Grafmonument in de [[:eusebiuskerk#praalgraf_van_karel_van_egmond_hertog_van_gelre|Eusebiuskerk]]\\+  * Het Praalgraf in de [[:eusebiuskerk#praalgraf_van_karel_van_egmond_hertog_van_gelre|Eusebiuskerk]]\\
   * Man in het kastje in de [[:eusebiuskerk#man_in_het_kastje|Eusebiuskerk]]\\   * Man in het kastje in de [[:eusebiuskerk#man_in_het_kastje|Eusebiuskerk]]\\
   * Standbeeld van Karel van Gelre op de [[Standbeeld Karel van Gelre|Jansplaats]]\\   * Standbeeld van Karel van Gelre op de [[Standbeeld Karel van Gelre|Jansplaats]]\\
karel_van_gelre.1723280447.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2024/08/10 11:00 door wim