Gilde-Encyclopedie

Deze pagina is alleen-lezen. Je kan de broncode bekijken maar niet veranderen. Neem contact op met de beheerder als je denkt dat dit niet klopt.
====== Het Oranje Koffiehuis ======
Het Oranje Koffiehuis is één van de oudste cafés van Arnhem. Verscholen in de Arke Noachstraat weet de echte liefhebber het zo te vinden. Het was en is een pleisterplaats voor Arnhemse politici en ondernemers.\\ 

Waarschijnlijk is het pand in 1857 gebouwd. In het begin vestigde de friseur en barbier J. Moonen zich in het pand. Later was er ook een schoenmaker gehuisvest.\\
Een tapperij werd het in de jaren 70 van de 19e eeuw. In 1898 nam de bekende Arnhemse cafébaas Theo Verburg het dranklokaal over; omstreeks het einde van de Eerste Wereldoorlog kocht hij het pand voor f 5900 en bouwde het om tot koffiehuis. Ergens in die tijd, circa 1920-1925, heeft het pand zijn huidige vorm gekregen.\\
===== Wat is er te zien? =====
Het pand is opgetrokken in Art Déco-stijl, met elementen uit de Amsterdamse school.\\
==== Buiten ====
De pui op de begane grond heeft een zwarte tegelplint en hoekdammen van bruin gemêleerde geglazuurde tegeltjes met zwarte en rode horizontale banden boven de plint en onder de pui-afsluiting. Enkele zwarte tegels zijn voorzien van een ingebakken spiraalvormige decoratie. \\
Aan de bovenzijde is de pui afgesloten met een strook zwarte tegels waarin een veld van beige tegels met omlijsting van goudkleurige tegeltjes. In het veld bevindt zich een in goudkleurige tegels uitgevoerd opschrift: "ORANJE KOFFIEHUIS".\\ 
Boven de ingang en de ramen bevindt zich een strook gekleurde glas-in-lood bovenlichten met geometrische motieven. Het bovenlicht van de ingang bevat figuratieve voorstellingen van een ober met een glas bier en een man met een wijnkruik.\\ 
De bovenlichten hebben een licht naar voren geplaatste middenstijl; de raampjes staan zo onder een hoek met elkaar.\\

De tweede en de derde bouwlaag zijn van geel-bruine baksteen gemetseld.\\ 
Op de tweede bouwlaag zijn de bovenlichten van de ramen voorzien van gekleurd glas-in-lood met geometrische motieven. De vensteropeningen worden afgesloten door rollagen van anderhalve steen en hardstenen lekdorpels.\\
Het raam in de derde bouwlaag steense rollaag en een lekdorpel van hardsteen.\\
De voorgevel wordt aan de bovenzijde afgesloten door een geprofileerde houten dakgoot met groot overstek op gesneden klossen.\\ 
==== Binnen ====
Het café bezit een tegelvloer in zwarte, witte, rode en gevlekte tegels, gelegd in geometrische patronen. \\
De wanden hebben een hoge lambrizering in zwarte tegels met panelen in diepe bloedrode tegels. Deze panelen worden van elkaar gescheiden door smalle strookjes geornamenteerde tegeltjes met rankmotieven. Boven de panelen zijn eveneens tegels met ornamenten aangebracht. \\
De schouw heeft een in zwarte tegels bemetselde <autott plain> <content> onderboezem </content> <tip> De boezem is in een vertrek het rookvangende deel van een schoorsteen, dus het uit de muur springende deel dat meestal tot boven het plafond reikt. </tip> </autott> rondom een paneel van rode tegels waarin in het midden een tegeltje met het gemeentewapen van Arnhem is opgenomen, en een houten bovenboezem (schacht) met een gepleisterd decoratief paneel (ranken en geometrische motieven) en geheel bovenin een klok. Het paneel is gesigneerd met de vervlochten initialen M.T. of T.M. \\
Vanuit het café leidt een open trappenhuis met gedecoreerde houten trappalen en houten opengewerkte spijlen naar de bovenwoning. Ook de trap heeft een imposante betegeling aan de zijwand.\\
Links naast de trapopgang bevindt zich in het café een houten afscheiding met tegellambrizering en glas-in-lood paneel.\\
De wanden van het trappenhuis zijn tot en met de zolderverdieping voorzien van een hoge betegelde lambrizering, dit maal groen gemêleerde tegels binnen een groen-grijs gemêleerde omlijsting. Elk paneel is voorzien van drie geornamenteerde tegeltjes.\\
In de bovenwoning bevinden zich twee schouwen met roze-rode tegels.  

=====Wat is het weten waard?=====
=== Theo Verburg ===
De man die het dranklokaal in 1898 overnam en er circa 1920 een koffiehuis van maakte en toen het zijn huidige vorm gaf, Theo Verburg,  was om allerlei redenen een opvallende persoon.\\
Hij was bijgenaamd De Neus. Die bijnaam had hij te danken aan het indrukwekkende ‘gevaarte’ dat zich tussen ogen en mond bevond. Het café heeft ook een tijdlang ‘De Neus’ geheten naar zijn illustere uitbater.\\
Hij had ongetwijfeld het koningshuis hoog in het vaandel staan. Niet voor niets werd het koffiehuis het Oranje Koffiehuis genoemd.\\
Hij was een man van goed fatsoen, die het vloeken in het koffiehuis in de ban deed. Iedereen die dat verbod overtrad, werd terstond uit de zaak verwijderd. Onguur volk was sowieso niet welkom. Daar werd nauwlettend op toegezien door mevrouw Verburg. \\
Over mevrouw Verburg valt ook wel wat te zeggen. Zij had enige moeite om de huiskamer boven het koffiehuis te bereiken. Vanwege haar gezetheid werd een lift aangebracht, die haar naar de eerste verdieping omhoog bracht. De sporen van de liftschacht zijn nog aanwezig.\\
===Het Oranje Koffiehuis het oudste café van Arnhem? ===
Zoals boven de deur vermeld is bestaat het Oranje Koffiehuis als café sinds (ongeveer) 1870. In elk geval is het Oranje Koffiehuis het oudste café als wordt gekeken naar onder dezelfde naam en ononderbroken vergunning een café in een pand runnen. Maar op de plek van het huidige De Wacht was in 1850 al een café; 'Over het brugske’ heette het toen, de Jansbeek stroomde voor de deur langs.\\
=== Het Oranje Koffiehuis en Oranje ===
Aannemelijk is dus dat Theo Verburg oranje-gezind was. Dat gold zeker voor Harry van Eijmeren die tijdens de Tweede Wereldoorlog het café runde. Over hem wordt verteld dat hij zijn overbuurman, kapper Wim Holtslag overhaalde om zijn pand, dat in verveloze staat verkeerde, onder het oog van de Duitsers provocerend oranje te verven. Toen Holtslag dat gedaan had, werd hij door de Sicherheits Dienst op het matje geroepen in hun hoofdkantoor aan de Utrechtsestraat. Hij moest zijn zaak zwart verven, een typische NSB-kleur.\\
=== Muziek in het café ===
In het café komen regelmatig bandjes langs. Rob Mijnhart, de huidige uitbater, is zelf ook muzikaal. “Ik drum al bijna mijn hele leven. Mijn band heet The Orange Coffee Beans. We treden elke eerste zondag van de maand op in het koffiehuis.”
Ook de muzikale familie van de zigeunermuzikant Tata Mirando heeft er jarenlang regelmatig opgetreden. Getuige dit filmpje:\\
{{youtube>zMpZ9mZfGZ4?medium}}\\
=== Paard aan het bier ===
Het verhaal gaat dat men een paard een emmer bier liet drinken, terwijl de eigenaar van het paard vond dat het beest nodig naar de kapper moest, die er tegenover was gevestigd. Het arme dier kwam klem te zitten in de deuropening.
===Rijksmonument===
Dit pand is aangewezen als [[https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/516863|rijksmonument]].\\
=== Verliefd op Arnhem ===
Deze aflevering van Verliefd op Arnhem gaat over dit pand: \\
{{ :dg_voa_dl_3_pag_44_arke_noachstraart_7.pdf |Pal voor Oranje in de Arke Noach}}.\\
Gilde-Encyclopedie

Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen

Paginahulpmiddelen
