Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


weduwenhuizen

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
weduwenhuizen [2024/11/04 21:51]
wim [het Middachter Weduwenhuis]
weduwenhuizen [2024/11/06 18:54] (huidige)
wim
Regel 2: Regel 2:
 Arnhem kende in het verleden drie gasthuizen, het Catharinae Gasthuis, het Sint Peters Gasthuis en het Sint Anthonie Gasthuis. Maar daarnaast waren er in Arnhem ook huizen waar bejaarde vrouwen gratis onderdak konden krijgen, de Weduwenhuizen.\\ Arnhem kende in het verleden drie gasthuizen, het Catharinae Gasthuis, het Sint Peters Gasthuis en het Sint Anthonie Gasthuis. Maar daarnaast waren er in Arnhem ook huizen waar bejaarde vrouwen gratis onderdak konden krijgen, de Weduwenhuizen.\\
  
-Er waren er zeven:\\+Er waren er zeven, waarvan we van twee (bijna) niets weten:\\ 
 +**het Leyendeckers Weduwenhuis**\\ 
 +uit ca 1587\\ 
 +en\\  
 +**het Middachter Weduwenhuis**\\ 
 +uit ca 1640\\
  
-==== Bentincks Weduwenhuis ====+De andere vijf zijn:\\ 
 + 
 +====Het Bentincks Weduwenhuis ====
 Het Bentincks weduwenhuis is begin zestiende eeuw gesticht (waarschijnlijk) door burgemeester Alexander Bentinck, die in 1582 aan de pest is overleden. Het beheer was de volgende eeuwen in handen van een lid uit het geslacht Bentinck.\\ Het Bentincks weduwenhuis is begin zestiende eeuw gesticht (waarschijnlijk) door burgemeester Alexander Bentinck, die in 1582 aan de pest is overleden. Het beheer was de volgende eeuwen in handen van een lid uit het geslacht Bentinck.\\
 Dit tehuis bood plaats aan 4 vrouwen.\\ Dit tehuis bood plaats aan 4 vrouwen.\\
Regel 11: Regel 18:
  
 ==== Weduwenhuis Over den Broeren==== ==== Weduwenhuis Over den Broeren====
-Over dit Weduwenhuis, tegenwoordig het Naell Tynnegieterhuis, gelegen aan de Kleine Oord nr 85, is [[kleine_oord_85|hier]] meer informatie te vinden.+Het Weduwenhuis Over den Broeren, tegenwoordig het Naell Tynnegieterhuis, gelegen aan de Kleine Oord nr 85, was in 1562 gesticht als laatste wens van Naell Tynnegieter.\\ 
 +[[kleine_oord_85|Hier]] is meer informatie te vinden.\\
  
 ==== Het Roomsch-Katholiek Weduwenhuis ==== ==== Het Roomsch-Katholiek Weduwenhuis ====
Regel 25: Regel 33:
  
 ==== Het Nassausch Weduwenhuis==== ==== Het Nassausch Weduwenhuis====
-Dit Weduwenhuis, gevestigd in een pand aan de Kerkstraat, is gesticht ter uitvoering van een <autott plain> <content>codicil</content> <tip> Een codicil (ontleend aan het Frans, codicille) is een door een persoon zelf met de hand geschrevengedagtekend en door de schrijver zelf ondertekend document waarin bepaalde wensen worden vastgelegd die werking krijgen na overlijden. </tip> </autott> van Anna Margaretha van Manderscheid, overleden in 1606. Zij had een bedrag van tweeduizend Carolus guldens bestemd\\ +Dit Weduwenhuis, gevestigd in een pand aan de Kerkstraat, is gesticht ter uitvoering van een <autott plain> <content>codicil</content> <tip> In een codicil (ontleend aan het Frans, codicille) legt iemand, net als in een testament, zijn of haar laatste wensen vast. Een belangrijk verschil met een testament is dat dat door een notaris moet worden opgemaakt en een codicil zonder notaris kan. Het moet wel door die persoon zelf met de hand geschreven zijn en gedagtekend en ook door de schrijver zelf ondertekend. Die wensen krijgen ook pas werking na het overlijden. </tip> </autott> van Anna Margaretha van Manderscheid, overleden in 1606. Zij had een bedrag van tweeduizend Carolus guldens bestemd\\ 
 //‘umb daervan te kopen een wonunge binnen de stadt Arnhem voer ses olde vrouwepersonen, haer bekennende tot die Gereformeerde Christelyke religie’//.\\ //‘umb daervan te kopen een wonunge binnen de stadt Arnhem voer ses olde vrouwepersonen, haer bekennende tot die Gereformeerde Christelyke religie’//.\\
  
-Anna Margarteha was getrouwd met Lodewijk Gunther van Nassau, een zoon van stadhouder Jan van Nassau (de broer van Willem van Oranje ) en een broer van de stadhouder van Friesland, Willem Lodewijk. Zo was zij dus verbonden verbonden aan de familie Nassau en ging het huis de geschiedenis in onder de naam ‘Nassausch Weduwenhuis’.\\ +Anna Margaretha was getrouwd met Lodewijk Gunther van Nassau, een zoon van stadhouder Jan van Nassau (de broer van Willem van Oranje ) en een broer van de stadhouder van Friesland, Willem Lodewijk. Zo was zij dus verbonden aan de familie Nassau en ging het huis de geschiedenis in onder de naam ‘Nassausch Weduwenhuis’.\\ 
  
 **De Koningskamer of de Oranjekamer**\\ **De Koningskamer of de Oranjekamer**\\
-Aan het eind van de 18e eeuw was het huis meer en meer in verval geraakt. In 1790 besloot stadhouder prins Willem V van Oranje-Nassau het huis over te dragen aan de stad, die daarna het Sint Catharinae Gasthuis vroeg om het voortaan te beheren. De prins had wel als voorwaarde gesteld dat hij of zijn nageslacht één weduwe mochten aanwijzen om gratis in in het aan de stad toebehoorende St. Catharinae gasthuis te wonen. Vaak werd dat iemand van het hofpersoneel, maar niet altijd: in 1816 wees Koning Willem I de kamer toe aan Herman Brinkman, de voormalige chirurgijn van het gasthuis.\\ +Aan het eind van de 18e eeuw was het huis meer en meer in verval geraakt. In 1790 besloot stadhouder prins Willem V van Oranje-Nassau het huis over te dragen aan de stad, die daarna het Sint Catharinae Gasthuis vroeg om het voortaan te beheren. De prins had wel als voorwaarde gesteld dat hij of zijn nageslacht één weduwe mochten aanwijzen om gratis in in het aan de stad toebehorende St. Catharinae gasthuis te wonen. Vaak werd dat iemand van het hofpersoneel, maar niet altijd: in 1816 wees Koning Willem I de kamer toe aan Herman Brinkman, de voormalige chirurgijn van het gasthuis.\\ 
 De laatste toewijzing in het Sint Catharinae Gasthuis in de Beekstraat dateert uit 1937, door koningin Wilhelmina.\\ De laatste toewijzing in het Sint Catharinae Gasthuis in de Beekstraat dateert uit 1937, door koningin Wilhelmina.\\
 Ook het nieuwe gasthuis van de Drie Gasthuizen aan de Rosendaalseweg kreeg een Koningskamer. Koningin Juliana in januari 1953 het nieuwe gasthuis bezocht, heeft zij de sleutel van de kamer overhandigd aan een vrouw die zij zelf had aangewezen om daar te gaan wonen, de weduwe Kalma-Wientjes uit Epe.\\ Ook het nieuwe gasthuis van de Drie Gasthuizen aan de Rosendaalseweg kreeg een Koningskamer. Koningin Juliana in januari 1953 het nieuwe gasthuis bezocht, heeft zij de sleutel van de kamer overhandigd aan een vrouw die zij zelf had aangewezen om daar te gaan wonen, de weduwe Kalma-Wientjes uit Epe.\\
  
-In 1790 betaalde de stad het 135 gulden per jaar als vergoeding voor de kosten die het gasthuis voor deze kamer moest maken en dat is het altijd gebleven. Dat bedrag stond na verloop van tijd natuurlijk niet in verhouding tot de hoogte van die kosten. In 1998 heeft  het bestuur van de Drie Gasthuizen het Huis van Oranje-Nassau verzocht om voortaan af te zien van het recht om een weduwe te plaatsen in de Koningskamer. Koningin Beatrix honoreerde het verzoek en trok het recht op toekenning in, waarmee er een einde kwam aan een traditie van 200 jaar.\\ +In 1790 betaalde de stad aan het Sint Catharinae Gasthuis 135 gulden per jaar als vergoeding voor de kosten die het voor deze kamer moest maken en dat is de vergoeding altijd gebleven. Dat bedrag stond na verloop van tijd natuurlijk niet in verhouding tot de hoogte van die kosten. In 1998 heeft  het bestuur van de Drie Gasthuizen het Huis van Oranje-Nassau verzocht om voortaan af te zien van het recht om een weduwe te plaatsen in de Koningskamer. Koningin Beatrix honoreerde het verzoek en trok het recht op toekenning in, waarmee er een einde kwam aan een traditie van 200 jaar.\\
- +
-Naast deze vijf weduwenhuizen worden ook in de literatuur genoemd:\\ +
-====het Leyendeckers Weduwenhuis==== +
-uit ca 1587 +
- +
-==== het Middachter Weduwenhuis ==== +
-uit ca 1640+
  
 =====Weetjes===== =====Weetjes=====
 De aanduiding "weduwenhuis" komt alleen in Arnhem voor, maar ook elders bestonden dit soort voorzieningen wel degelijk.\\ De aanduiding "weduwenhuis" komt alleen in Arnhem voor, maar ook elders bestonden dit soort voorzieningen wel degelijk.\\
 +
 Vaak waren de weduwenhuizen trouwens ook niet niet alleen bedoeld voor weduwen. Ook andere (arme) vrouwen waren welkom.\\ Vaak waren de weduwenhuizen trouwens ook niet niet alleen bedoeld voor weduwen. Ook andere (arme) vrouwen waren welkom.\\
  
weduwenhuizen.1730753466.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2024/11/04 21:51 door wim