Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


eusebius

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
eusebius [2024/12/27 11:33]
wim [Eusebius en Arnhem]
eusebius [2024/12/27 12:31] (huidige)
wim [Het Mirakelboek]
Regel 29: Regel 29:
  
 ===De verering van de relieken=== ===De verering van de relieken===
-Gedurende ruim een eeuw, in de tweede helft van de 15e en de eerste helft van de 16e eeuw, werden de relieken van Eusebius (de schedel en de tong in de reliekschrijn) vereerd in de Eusbiuskerk. Zij stonden daartoe in de daarvoor gebouwde kapel ([[eusebiuskerk#kapellen|de Eusebiuskapel]]) in de Eusebiuskerk uitgestald (in het katholieke jargon "uitgesteld").\\+Heiligen hadden in de Middeleeuwen een grote aantrekkingskracht op gelovigen. Zij werden gezien als bemiddelaars tussen mens en God. Vooral in moeilijke tijden bad men tot heiligen, hopend op mirakelen zoals genezing.\\ 
 +Gedurende ruim een eeuw, in de tweede helft van de 15e en de eerste helft van de 16e eeuw, werden zo de relieken van Eusebius (de schedel en de tong in de reliekschrijn) vereerd in de Eusbiuskerk. Zij stonden daartoe in de daarvoor gebouwde kapel ([[eusebiuskerk#kapellen|de Eusebiuskapel]]) in de Eusebiuskerk uitgestald (in het katholieke jargon "uitgesteld").\\
 Daarnaast werden die relieken jaarlijks op 25 augustus (de sterfdag van Eusebius) door 4 priesters in processie door de stad gedragen.\\ Daarnaast werden die relieken jaarlijks op 25 augustus (de sterfdag van Eusebius) door 4 priesters in processie door de stad gedragen.\\
  
Regel 40: Regel 41:
 ===De omzwervingen van de relieken=== ===De omzwervingen van de relieken===
 In 1579 werd in Arnhem de reformatie doorgevoerd. De relieken waren toen niet meer veilig. De laatste pastoor van de Eusebiuskerk, Jorgen van Prumen (van Prüm) bracht ze in veiligheid in het [[Agnietenklooster|Agnietenklooster]] aan de Beekstraat. In 1591 overleed pastoor Jorgen. Omdat de overste van het Agnietenklooster, zuster Gertrudis, vreesde dat de relieken toch in beslag genomen zouden worden, liet zij deze heimelijk de stad uitsmokkelen en naar Emmerik overbrengen. Vandaar zouden ze (in 1622) naar Deventer zijn overgebracht.\\  In 1579 werd in Arnhem de reformatie doorgevoerd. De relieken waren toen niet meer veilig. De laatste pastoor van de Eusebiuskerk, Jorgen van Prumen (van Prüm) bracht ze in veiligheid in het [[Agnietenklooster|Agnietenklooster]] aan de Beekstraat. In 1591 overleed pastoor Jorgen. Omdat de overste van het Agnietenklooster, zuster Gertrudis, vreesde dat de relieken toch in beslag genomen zouden worden, liet zij deze heimelijk de stad uitsmokkelen en naar Emmerik overbrengen. Vandaar zouden ze (in 1622) naar Deventer zijn overgebracht.\\ 
 +
 {{:nl-ahglda_1524_2604.jpg?200 |}}In 1625 keerde de reliekschrijn van Eusebius weer terug naar Arnhem. Hij kreeg een plaats in een van de katholieke schuilkerken in Arnhem, waarschijnlijk aanvankelijk in de St. Jansstatie en later in de in 1690 gestichte statie van St. Eusebius (de ingang hiervan was aan de Luthersesteeg, maar hij stond wegens de grote zijgevel met ramen aan de Varkensstraat bekend als de Varkensstraatkerk).\\  {{:nl-ahglda_1524_2604.jpg?200 |}}In 1625 keerde de reliekschrijn van Eusebius weer terug naar Arnhem. Hij kreeg een plaats in een van de katholieke schuilkerken in Arnhem, waarschijnlijk aanvankelijk in de St. Jansstatie en later in de in 1690 gestichte statie van St. Eusebius (de ingang hiervan was aan de Luthersesteeg, maar hij stond wegens de grote zijgevel met ramen aan de Varkensstraat bekend als de Varkensstraatkerk).\\ 
 Toen in 1865 de (inmiddels van statie tot parochie verheven) Eusebiusparochie de nieuwe parochiekerk aan het Nieuwe Plein (de Kleine Eusebius) in gebruik nam, kreeg de reliekschrijn van Eusebius een plaats op het rechter zijaltaar. (zie de foto ((Gelders Archief: 1524 - Diacollectie Gemeente Arnhem - 2604, CC0 1.0 licentie)) van dat altaar in 1980-1985 hiernaast).  Toen in 1865 de (inmiddels van statie tot parochie verheven) Eusebiusparochie de nieuwe parochiekerk aan het Nieuwe Plein (de Kleine Eusebius) in gebruik nam, kreeg de reliekschrijn van Eusebius een plaats op het rechter zijaltaar. (zie de foto ((Gelders Archief: 1524 - Diacollectie Gemeente Arnhem - 2604, CC0 1.0 licentie)) van dat altaar in 1980-1985 hiernaast). 
  
-In verband met de sloop van de kleine Eusebius in 1990 is de reliekschrijn overgebracht naar de schatkamer in de Walburgiskerk, en na de verkoop van die kerk in 2018 is hij tijdelijk tentoongesteld in Museum Catharijneconvent in Utrecht.\\+In verband met de sloop van de kleine Eusebius in 1990 is de reliekschrijn in 1988 overgebracht naar de schatkamer in de Walburgiskerk, en na de verkoop van die kerk in 2018 is hij tijdelijk tentoongesteld in Museum Catharijneconvent in Utrecht.\\
  
-Op 3 februari 2024 kreeg de Reliekschrijn een nieuwe permanente plek in de [[Martinuskerk#De_reliekschrijn_van_de_heilige_Eusebius|Sint-Martinuskerk]] in de Steenstraat.\\+Op 3 februari 2024 kreeg de Reliekschrijn een nieuwe permanente plek in de Martinuskerk in de Steenstraat (informatie over de reliekschrijn is te vinden op de pagina over de [[Martinuskerk#De_reliekschrijn_van_de_heilige_Eusebius|Sint-Martinuskerk]]).\\
  
  
 +\\
 +=====Het Mirakelboek=====
 +Over de mirakelen die voortkwamen uit de verering van de heilige Eusebius, hebben de nonnen uit het [[Bethaniëklooster|Bethaniëklooster]] het Mirakelboekje gemaakt. In dit handgeschreven boekje uit ongeveer 1475 vinden we korte  beschrijving van 32 verschillende wonderen van de heilige Eusebius. Eusebius blijkt voor een breed scala aan ziekten te zijn aangeroepen: verstikking, verlamming, blindheid, stomheid, doofheid, gezwellen, bloedingen, een beroerte, een keelziekte en een hartkwaal. Daarnaast worden in het mirakelboek verhoringen vermeld bij gevallen van verdrinking, bij een overval, een gevangenname en een verbroken vriendschap.\\
  
 +{{ :nl-ahglda_0508_191-0005.jpg?250|}}Enkele verhalen:\\
 +  * Een moeder van een kind van drie jaar was aan het wassen in de Jansbeek. Zij verloor het kind uit het oog en ging het zoeken. Uiteindelijk vond ze het, drijvend in de Jansbeek, verdronken. Zij beloofde op bedevaart te gaan naar Sint Eusebius. Terstond kwam het kind weer tot leven.
 +  * Een vrouw van een Arnhemse stadswacht was bedlegerig en liep moeizaam op krukken. Ze beloofde een bedevaart naar Sint Eusebius te doen, waarna haar handicap verbeterde. Na de bedevaart genas ze volkomen.
 +  * Een moeder met een blind geboren kind van drie weken oud had veel verdriet. Ze dacht aan Sint Eusebius, riep hem aan en vroeg om hulp. Ze kreeg de ingeving het kind de ogen te openen. Uit de ogen van de baby kwam bloed, waarna hij kon zien. De moeder ging vervolgens op bedevaart.    
 +  * Een Arnhemse burger ging schatgraven buiten de stad. Drie vijandig gezinde personen wilden hem gevangen nemen. Hij bad tot Sint Eusebius en verweerde zich. Hierbij stak hij een van de belagers dood. Zo ontkwam deze Eusebius-fan aan zijn vijanden.
 +  * Een Arnhemse vrouw met een gezwel in haar been, dat erg was opgezwollen en ondragelijk veel pijn deed. Ze bidt tot Sint Eusebius en belooft haar bedevaart te doen. Kort daarna verdween haar pijn en was het wonder geschied. 
  
 +Het handgeschreven wonderenboekje bevindt zich in de Handschriftenverzameling van het Gelders Archief. Het is online te raadplegen en kan ook worden gedownload ((Foto: Pagina uit het mirakelboekje. Gelders Archief: 0508-191-0005)).\\
  
-\\ 
 ===== Eusebius en Arnhem ===== ===== Eusebius en Arnhem =====
 Eusebius is al eeuwenlang de patroonheilige van Arnhem. Hoe dat begonnen is, is beschreven bij de [[eusebiuskerk#van_maartenskerk_naar_eusebiuskerk|Eusebiuskerk]].\\ Eusebius is al eeuwenlang de patroonheilige van Arnhem. Hoe dat begonnen is, is beschreven bij de [[eusebiuskerk#van_maartenskerk_naar_eusebiuskerk|Eusebiuskerk]].\\
eusebius.1735295622.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2024/12/27 11:33 door wim